Excellentie: de eerste ervaringen van vakscholen

In het schooljaar 2015-2016 hebben vier vakscholen in pilots geëxperimenteerd met excellentieprogramma’s voor hun meest getalenteerde en gemotiveerde studenten. De eerste ervaringen zijn zonder meer positief.

Dat is te lezen in de voortgangsrapportage Excellentie in het mbo. De rapportage is een vervolg op een eerdere publicatie over de plannen van de vakscholen. De voortgangsrapportage geeft een beschrijving van de ervaringen die de vier scholen – Cibap, HMC, het Mediacollege Amsterdam en Sint Lucas – in het schooljaar 2015-2016 hebben opgedaan met hun excellentieprogramma’s.

Eigen aanpak
Uit de rapportage blijkt dat iedere school zijn eigen aanpak heeft gekozen. Dat is ook precies de bedoeling van de pilots: door zaken uit te proberen leren de scholen vanzelf wat goed werkt. Alle mbo-scholen die werken met excellentieprogramma’s kunnen hiervan leren. Per school komen in de rapportage onderwerpen aan bod als: hoe selecteer je de deelnemers aan het programma? Hoe zwaar mag de extra belasting zijn? Welke rol kunnen bedrijven spelen in de programma’s?

Breiprofessor
De vakscholen zijn blij dat ze met de excellentieprogramma’s de kans krijgen een extra aanbod te doen aan hun meest getalenteerde studenten. In Nederland bestaat geen traditie om vakmanschap op hoger onderwijsniveau aan te bieden, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Engeland waar de universiteit van Nottingham een ‘professor of knitting’ heeft, een breiprofessor. Ook opleidingen als ‘innovatief meubelmaken’ en ‘restauratieschilderen’ zijn zeer geschikt om op een hoger niveau aan te bieden.

Meestertitel
De rapportage sluit af met enkele dilemma’s rond de ‘meestertitel’. Scholen hebben de wens om voor hun meest getalenteerde studenten na diplomering een vervolgtraject aan te kunnen bieden, dat beginnende beroepsbeoefenaren verder opleidt tot het meesterschap. Op dit moment zijn de scholen hierbij veelal afhankelijk van samenwerking met hbo-scholen. Om van excellent vakmanschap daadwerkelijk een succes te maken zouden vakscholen de mogelijkheid moeten hebben om zelf zo’n vervolgtraject aan te bieden, bijvoorbeeld leidend tot een Associate Degree. Volgens de vakscholen zouden zij hiervoor de wettelijke ruimte moeten krijgen.

Lees ook: Scholen aan de slag met excellentie