Het Nederlandse onderwijs moet veel meer aandacht besteden aan de basisvaardigheden taal, rekenen en burgerschap. Ook voor de mbo-scholen ligt hier een taak. Volgens de Onderwijsinspectie hebben zij op dit moment te weinig zicht op de het taal- en rekenniveau van hun studenten.
In de nieuwe Staat van het Onderwijs focust de Onderwijsinspectie op het thema basisvaardigheden. Uit internationaal onderzoek blijkt dat Nederlandse jongeren steeds minder goed presteren op het gebied van taal en rekenen. Volgens de inspectie moet het roer om. Vanaf de eerste leerjaren moet het onderwijs meer investeren in de basisvaardigheden. Dat het mogelijk is het tij te keren bewijzen landen als Zweden en Ierland. Binnen twee jaar kan de trendbreuk daar zijn, aldus de inspectie.
Hoofdpijndossier
Ook de mbo-scholen krijgen de oproep meer te investeren in taal en rekenen. De scholen hebben op dit moment slecht zicht op het niveau van hun studenten, constateert de inspectie. Het rekenonderwijs is al jaren een hoofdpijndossier op het mbo. De rekenexamens tellen niet mee voor het examen, hetgeen de motivatie van de studenten niet ten goed komt. Onder druk van de Tweede Kamer is de rekentoets in 2019 afgeschaft. Vanaf volgend studiejaar gaan de rekenexamens eindelijk meetellen voor nieuwe mbo-studenten.
Repareren
De MBO Raad kan zich vinden in de bevindingen van de Onderwijsinspectie. De belangenorganisatie van mbo-scholen wijst echter vooral naar de rol van het funderend onderwijs. Als jongeren met onvoldoende vaardigheden uit het voortgezet onderwijs komen, is het voor het mbo lastig deze schade te repareren. Voorzitter Adnan Tekin: ‘We merken in het mbo te vaak dat jongeren achterstanden hebben in rekenen en taal. Dat gaat in de eerste plaats ten koste van de ontwikkeling en de motivatie van jongeren zelf.’
Burgerschap
Onder de basisvaardigheden schaart de inspectie ook burgerschap. Het onderwijs in burgerschap stagneert, zo constateert de inspectie. Dit is ‘zorgwekkend’ en heeft gevolgen voor de maatschappij als geheel. Versterking van het burgerschapsonderwijs is nodig, zo stelt de inspectie. Wat het mbo betreft dienen scholen volgens de inspectie een visie op burgerschap te ontwikkelen. Ook moeten ze zorgen voor een samenhangend curriculum. In een beleidsreactie kondigt minister Dijkgraaf aan dat hij het burgerschapsonderwijs in het mbo wil versterken. Kritisch leren denken is daarbij een belangrijke pijler, aldus de minister.
De MBO Raad erkent in een reactie dat het burgerschapsonderwijs beter kan. Volgens Adnan Tekin maken de scholen onderling afspraken om het burgerschapsonderwijs ‘naar een hoger plan te tillen’. Opmerkelijk hierbij is dat al in 2017 de MBO Raad samen met het ministerie van Onderwijs aankondigde een langjarige impuls aan het burgerschapsonderwijs te geven. Kennelijk heeft dat vijf jaar later nog niet tot voldoende resultaat geleid.
De presentatie van de Staat van het Onderwijs 2022 vond plaats bij MBO Utrecht. Kijk de presentatie hier terug.