Spelregels bij macrodoelmatigheid beroepsonderwijs

Volgens de wetgeving rond macrodoelmatigheid hebben mbo-scholen twee zorgplichten: voldoende arbeidsmarktperspectief en een doelmatig opleidingenaanbod. Als een school niet aan deze plichten voldoet, kan de minister ingrijpen.

Sinds 1 augustus 2015 is de Wet Macrodoelmatigheid in het mbo van kracht. De wet beoogt de aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren en een doelmatige spreiding van opleidingen te stimuleren. De verantwoordelijkheid voor beide zaken wordt primair bij scholen gelegd, maar de minister krijgt de bevoegdheid om in te grijpen als partijen hun verantwoordelijkheid niet nemen.

Signalen
Een belangrijke rol bij de nieuwe bevoegdheid van de minister speelt de adviescommissie macrodoelmatigheid mbo. Deze commissie, die onder leiding staat van Frans Leijnse, kan door de minister worden ingeschakeld als er signalen zijn dat scholen hun zorgplicht niet nakomen. Ook scholen, bedrijven en gemeenten kunnen zelf de adviescommissie verzoeken een advies uit te brengen als er sprake is van een onderling geschil over doelmatigheid.

Criteria
De nu gepubliceerde beleidsregel bevat de criteria die de adviescommissie bij een onderzoek hanteert. Volgens de beleidsregel wordt er bijvoorbeeld niet voldaan aan de zorgplicht macrodoelmatigheid als in een bepaalde regio meerdere instellingen een opleiding aanbieden voor minder dan 18 leerlingen. En als er landelijk minder dan 50 leerlingen een opleiding volgen, wordt het bestaan van meerdere opleidingen niet doelmatig geacht. Voor beide zorgplichten zijn er in totaal acht criteria. De adviescommissie bekijkt de diverse criteria altijd in onderlinge samenhang.

Besluit minister
Als volgens de commissie een van de wettelijke zorgplichten in het geding is, kan de minister een waarschuwing geven of een besluit nemen. Dat besluit wordt dan samen met het advies van de commissie openbaar gemaakt. Als bij een geschil tussen partijen na afweging door de commissie geen sprake is van overtreding van een van de twee zorgplichten, volstaat de commissie met een advies aan deze partijen.