Wie met Wikash Chaitram spreekt over de LOB Experience, hoort geen marketingverhaal maar een overtuigd pleidooi voor ervaringsgericht kiezen. Al zes edities is hij betrokken bij het programma dat tijdens Skills The Finals jongeren helpt ontdekken wie ze zijn en wat bij hen past. ‘De LOB Experience is veel meer dan een leuk doeprogramma. Het is een volwaardige LOB-activiteit geworden.’
Wikash Chaitram is manager Voorlichting en Informatie bij het ROC van Amsterdam. Toen Skills The Finals meerdere jaren achtereen in Amsterdam plaatsvond, was zijn school steeds een van de organiserende partners. ‘Dit wordt mijn zesde keer dat ik bij de LOB Experience betrokken ben. In Amsterdam mocht ik me vanuit mijn rol echt met het doeprogramma, LOBX, bemoeien. Dat was ontzettend leerzaam.’ Ook nu het evenement verhuist naar de Brabanthallen in Den Bosch, blijft hij aangehaakt. ‘Mijn school is nu geen organiserende partner meer, maar WorldSkills Netherlands heeft me gevraagd of ik toch wil helpen om weer een mooi programma neer te zetten. Daar ben ik heel trots op.’
LOB steeds serieuzer genomen
Die betrokkenheid komt voort uit een duidelijke overtuiging: loopbaanoriëntatie en -begeleiding is geen bijzaak. ‘Steeds meer mensen zien het belang van goede LOB in. In de gemeente Amsterdam is LOB een belangrijk onderdeel van de MBO Agenda, maar eigenlijk leren we in het hele land steeds beter wat LOB nou is en wanneer het succesvol is.’ Volgens Wikash is een belangrijk inzicht dat LOB niet stopt bij één activiteit. ‘We weten inmiddels dat zo’n evenement als de LOB Experience altijd een voor- en natraject moet hebben. Leerlingen moeten voorbereid worden, er moet ruimte zijn voor reflectie achteraf en ook ouders spelen daarin een rol. Die moeten er óók iets van vinden.’
Dat sluit aan bij de bredere ontwikkeling in het beroepsonderwijs. ‘Het beroepsonderwijs wordt alleen maar belangrijker. Niet alleen vanwege nieuwe beroepen in de toekomst, maar ook als je kijkt naar de tekortsectoren. Wat we inmiddels weten, is dat het vooral gaat om ervaren. Kijken, voelen, meemaken wat bij je past. Dat is de gedachte achter de LOB Experience.’
Inspireren door te ervaren
Met meer dan honderd activiteiten wil de LOB Experience inspireren, maar niet voorschrijven. ‘Die activiteiten zijn er om te prikkelen, maar wat jou inspireert, bepaal je zelf. Wij kunnen iets tofs met vuur bedenken, maar degene die het doet bepaalt of het inspireert of niet. Daarom werken we met al die verschillende werelden die we hebben gecreëerd’, legt Wikash uit. Tegelijkertijd waarschuwt hij voor keuzestress. ‘Als je daar onvoorbereid gaat rondlopen, word je echt overdonderd. Er is zoveel te zien en te doen. Maar de kern van keuzestress is niet dat er te veel te kiezen is. Het probleem is dat je jezelf nog niet zo goed kent: wie ben ik eigenlijk en wat vind ik echt leuk?’ Daarom doen leerlingen vooraf een test, die gekoppeld is aan lesmateriaal en routes op het evenement. ‘Met die test ontdekken leerlingen wat voor type zij zijn: meer een creatieveling zijn, een ondernemer of bijvoorbeeld juist een onderzoekend type. Op basis daarvan bezoeken ze werelden die bij hen passen. Niet één activiteit, maar enkele werelden die eromheen liggen. Zo zie je meer, kijk je breder dan wat je al kent, maar wel binnen hetgeen wat bij je zou kunnen passen.’
Begin op tijd met kiezen
Een andere belangrijke les: begin vroeg. ‘We hebben geleerd dat we het proces van keuzes maken veel eerder moeten inzetten. Niet bij leerlingen die bijna eindexamen doen, maar bij tweede- en derdejaars in het voortgezet onderwijs. Dat is de grootste groep die hier komt.’ Dat betekent overigens niet dat leerlingen die al zeker zijn, niets te zoeken hebben op de LOB Experience. ‘Weet je al honderd procent zeker dat je automonteur wilt worden? Dan kun je helemaal los. Je kunt vakwedstrijden bezoeken, praten met professionals uit de branche en je verder verdiepen!’
Niet de leerling, maar het beroep op het podium
Wat de LOB Experience onderscheidt van Skills Heroes en Skills Talents, de twee andere onderdelen van Skills The Finals, is de focus. Wikash: ‘Bij de vakwedstrijden wordt gestreden om een podiumplaats. Bij de LOB Experience zijn het vooral de beroepen die een podium krijgen. Een uitermate breed scala aan beroepen. Niet alleen die in de tekortsectoren.’
Wikash ziet daarin ook een verandering bij bedrijven. ‘Steeds meer bedrijven stappen over hun eigen schaduw heen. Ze zeggen: ik ga jongeren gewoon interesseren voor dit mooie beroep of dit beroepenveld. Of ze uiteindelijk bij mij terechtkomen, is niet eens het belangrijkste.’ Dat vraagt een andere houding. ‘Het verhaal is niet meer: kijk hoe geweldig ik ben. Dat boeit die bezoeker helemaal niet. Ze willen leuke dingen doen, werelden ontdekken en zien wat je in een beroep kunt betekenen. En daarin leren we met elkaar.’
Persoonlijke drijfveer
De missie van de LOB Experience raakt Wikash ook persoonlijk. ‘Ik kom uit een Surinaams-Hindoestaans gezin. Mijn ouders hielden me de gedachte voor: hoe hoger, hoe beter. Ik heb zelf nooit een open dag bezocht. Die zo belangrijke O van LOB ken ik niet uit eigen ervaring.’ Juist daarom vindt hij zijn werk nu zo betekenisvol. ‘We kijken nu samen beter naar wat bij je past. Je wordt succesvoller met wie je bent. Iemand helpen zichzelf te vinden en een keuze te maken die echt past, is het mooiste wat er is. Zeker als ouders dan zeggen: ons kind past inderdaad beter op een mbo-opleiding dan bijvoorbeeld op de havo.’
Blijven verbeteren
Vorig jaar bezochten 27.000 leerlingen de LOB Experience. ‘Het is niet ons doel om dat aantal te overtreffen,’ benadrukt Wikash. ‘We willen vooral zorgen voor nog betere ervaringen. We blijven sleutelen aan de test vooraf, aan de aansluiting tussen werelden en activiteiten, en aan wat er na het bezoek gebeurt in de klas.’ Ook dit jaar belooft het weer een belevenis te worden. ‘Met een scala aan toffe activiteiten, waaronder de Spacebus met VR en een veertien meter lange spaceshuttle. De funfactor is hoger, maar de ontmoeting met beroepsbeoefenaars is laagdrempeliger. Bedrijven en branches zijn enorm bereid om mee te doen, omdat ze zien dat dit veel beter werkt dan een traditionele beroepenmarkt.’ De conclusie van Wikash is helder: ‘De LOB Experience is een volwaardige LOB-activiteit die elke school kan inpluggen in het onderwijsprogramma. Waar je school ook staat, het aanbod is breed en elke editie is weer anders. En het allerbelangrijkste? De LOB Experience geeft beroepen een podium.’
Lees hier meer over Skills The Finals en de LOB Experience.