Interactie met docenten levert een positieve bijdrage aan het welzijn van studenten en aan de sfeer in de klas. Ook bij digitaal werken tijdens de les zijn er allerlei mogelijkheden om contact te hebben. Tim Sipkes, docent Engels bij het Alfa-college, wilde graag weten hoe je bij digitaal onderwijs toch de interactie tussen docent en student kunt stimuleren en stelde deze vraag aan de Kennisrotonde. ‘Dit vraagt om een vervolg!’
De Kennisrotonde, een dienst van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO), beantwoordt onderwijsvragen op basis van wetenschappelijk onderzoek. De antwoorden helpen professionals om goed onderbouwde keuzes te maken in hun praktijk. Tim Sipkes had al vaker de site van de Kennisrotonde bezocht: als hij een concrete onderwijsvraag googlede, stond de Kennisrotonde – goed voor antwoorden op meer dan 800 vragen – regelmatig bovenaan bij de zoekresultaten. Toen hij zelf een vraag had en geen bevredigend antwoord vond, wist de docent Engels wat hem te doen stond: zijn vraag voorleggen aan de Kennisrotonde. ‘Een geweldig initiatief’, vindt Tim. ‘Je stelt een vraag en binnen twee maanden heb je een toegankelijk antwoord waarmee je echt verder kunt. Gratis. Ik zou zeggen: ga grasduinen op die site! Of stel zelf een vraag!’
Community of Learners
De aanleiding voor Tims eigen vraag was, zoals bij veel Kennisrotonde-vragen, de dagelijkse onderwijspraktijk. ‘Op het Alfa-college geef ik les in een Community of Learners’, vertelt hij. ‘We zitten dan samen met een stuk of vijftig studenten in één grote ruimte. De lesstof en de opdrachten staan in een elektronische leeromgeving. De student werkt zelfstandig of in een groepje, terwijl docenten rondlopen en bijvoorbeeld instructies geven. Dit onderwijsconcept hebben we pas vorig schooljaar ingevoerd. Mijn leidinggevende vroeg me er onderzoek naar te doen. En zo kwam ik op het thema “digitale interactie”. Oftewel: hoe kun je bij digitaal werken de interactie tussen docent en student stimuleren?’
Follow-up
Tim ging eerst zelf op zoek, waarbij hij vooral naar wetenschappelijke bronnen speurde. ‘Maar er was niet zo veel te vinden. En dus kwam ik bij de NRO en de Kennisrotonde uit. Echt heel prettig dat vervolgens een van de kennismakelaars met mijn vraag aan de slag is gegaan. Wat ik zelf al vermoedde, werd bevestigd: er is inderdaad nauwelijks onderzoek gedaan naar interactie bij digitaal werken. Ja, buiten Nederland, maar dan in een totaal andere setting dan het mbo. En sommige bronnen waren tien, vijftien jaar oud. Dat is een hele lange periode als het om technologie gaat. Dat is enerzijds jammer, maar aan de andere kant ook positief: er ligt hier een heel interessant en relevant onderzoeksonderwerp voor het oppakken. Waarbij het met name mooi zou zijn als dat onderzoek over het mbo gaat. Want onderzoek naar effectieve didactiek in het middelbaar beroepsonderwijs is er maar mondjesmaat. Ik hoop dat mijn vraag en het antwoord van de Kennisrotonde deuren gaan openen.’
Inzichten
Het antwoord is daarvoor een prima opstap; het reikt verschillende inzichten aan. Zo stimuleert het afwisselen van werkvormen – zelfstandig een opdracht maken, daarna klassikaal discussiëren via Teams – de interactie. Verder kan het gebruik van digitale communicatie tijdens de les, zoals chatten, nuttig zijn voor zover het niet afleidt van de lesinhoud. Daarnaast is het belangrijk dat docenten de technologie voldoende beheersen, zodat dit de interactie niet in de weg staat.
‘Ik ben zelf eigenlijk een groot voorstander van analoge interactie’, stelt Tim. ‘Digitaal is niet de heilige graal. Zolang je je studenten maar voldoende aandacht geeft. Het is essentieel om een goede band met hen te hebben. Laat hen ook duidelijk merken dat je hen niet bent vergeten, ook al zijn ze aan het werk in een elektronische leeromgeving. En, last but not least: besef dat de ene docent de andere niet is. Bekijk zelf wat voor je werkt en waar je je goed bij voelt!’
Ben jij benieuwd naar meer vragen & antwoorden? Of wil je zelf een vraag indienen? Ga naar kennisrotonde.nl.