Veel mbo-studenten slagen er niet in het gewenste niveau van basisvaardigheden te behalen. Op sommige mbo-scholen heeft 45 procent van de niveau 4-gediplomeerden niet het vereiste taalniveau behaald.
Dat blijkt uit de nieuwste Staat van het Onderwijs, het jaarlijkse rapport van de Inspectie van het Onderwijs. Waar tot voor kort een landelijke beeld van het taal- en rekenniveau van mbo-gediplomeerden ontbrak, bevat het rapport ditmaal wel harde cijfers. Daaruit blijkt dat veel studenten de beoogde referentieniveaus niet halen. Zo behaalt van de gediplomeerden op niveau 4 meer dan 34 procent niet het vereiste taalniveau 3F. Tussen de scholen zijn er grote verschillen. Zo zijn er scholen waarbij maar liefst 45 procent van de gediplomeerden het referentieniveau niet behaalt. Volgens de inspectie ligt de beheersing van de basisvaardigheden op alle niveaus lager dan vorig jaar. De inspectie heeft dan ook een duidelijke aanbeveling aan de scholen: ‘zorg voor verbetering’.
Steekproeven
In 2024 is de inspectie gestart met het uitvoeren van steekproeven naar de kwaliteit van het onderwijs op de mbo-scholen. Voorheen richtte de inspectie zich primair op de kwaliteit van het bestuur van de school. Dit vanuit de gedachte dat goed bestuur uiteindelijk ook tot goed onderwijs leidt. Uit het bestuursgerichte onderzoek bleek dat bij ongeveer een vijfde van de mbo-scholen de kwaliteitszorg niet op orde is. Via de steekproefonderzoeken wil de inspectie nu ook direct zicht krijgen op de kwaliteit van het onderwijs. Het rapport bevat nog geen resultaten van deze onderzoeken.
Havisten
Uit het rapport wordt duidelijk dat steeds meer havisten zonder diploma rechtstreeks overstappen naar het mbo. In 2022 ging het om bijna achtduizend havo-leerlingen. Vooral onder leerlingen uit leerjaar 4 van de havo neemt de doorstroom naar het mbo toe. Het gaat om leerlingen die dreigen de blijven zitten of die meer praktijkgericht bezig willen zijn. Het grootste deel van de havisten die naar het mbo gaan start met een niveau 4-opleiding. Volgens de inspectie is het belangrijk dat mbo-scholen de ongediplomeerde havo-leerlingen goed volgen, want zij hebben geen diploma om op terug te vallen.
Fusies
De inspectie lijkt zich ook zorgen te maken over de fusiegolf die zich in het mbo voltrekt. Het aantal mbo-scholen is inmiddels door diverse fusies gedaald tot onder de zestig. De inspectie vraagt zich of de keuzevrijheid van studenten hier niet te veel onder lijdt. Ook moeten de gefuseerde scholen volgens de inspectie ervoor zorgen dat studenten het onderwijs als kleinschalig blijven ervaren.
Lees hier de Staat van het Onderwijs 2024