Onderwijstijd: van urennorm naar kwaliteitsnorm

De wettelijke urennorm is geen doel op zich. Kwaliteit van onderwijs moet het uitgangspunt zijn bij het ontwikkelen van onderwijs. Dat zijn enkele conclusies die werden getrokken op twee regionale bijeenkomsten over onderwijstijd.

Veel mbo-scholen worstelen met de wettelijke normen rond begeleide onderwijstijd. Een bericht hierover van onderwijsinnovator Frank van den Ende (Gilde opleidingen) op LinkedIn leidde enkele maanden geleden tot een enorme respons. Dat was voor Frank aanleiding om twee regionale bijeenkomsten te organiseren over het thema BOT/BPV. Meer dan honderd medewerkers van zo’n 45 scholen bezochten afgelopen week de bijeenkomsten in Rotterdam en Arnhem.

Ruimte

De bijeenkomst in Arnhem start met een presentatie door Maartje Vedder van de MBO Brigade. De brigade is in het leven geroepen om scholen te helpen goed onderwijs te maken. Samen met scholen zoekt de brigade naar knellende regelgeving, om die waar nodig aan te passen. Over de regels rond onderwijstijd legt Vedder uit dat scholen al veel mogelijkheden hebben om af te wijken van de geformuleerde normen. De regels voor onderwijstijd zijn geen doel op zich. Als scholen een uitgewerkte visie op onderwijs hebben, krijgen ze veel ruimte om tot eigen indelingen te komen. Het hanteren van ‘trucjes’, om maar te voldoen aan de wettelijke normen, is niet nodig. Kwaliteit van onderwijs is leidend, ook voor de inspectie.

Experts

Een tweede presentatie wordt verzorgd door Jennifer Wessels Boer. Zij ontwikkelt in opdracht van mbo-scholen creatieve onderwijsconcepten. Een nauwe samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven is daarbij de rode draad. In opdracht van het Zone.College kwam zij tot een geheel nieuwe opzet van de opleiding tot varkenshouder. Zes geselecteerde varkenshouders verzorgen een belangrijk deel van het onderwijs op hun boerderijen. De ter plekke verzorgde lessen gelden als BOT-uren. De varkenshouders zijn als experts verbonden aan het onderwijsteam. Zij kunnen altijd terugvallen op bevoegde docenten. Het Zone.College heeft als instelling het streven om 30% van de onderwijstijd buiten school te laten plaatsvinden.

Kwaliteitsnorm

Tussen de presentaties door wisselen de aanwezigen hun eigen ervaringen met onderwijstijd uit. Daarbij blijkt dat veel docenten intern druk voelen om exact aan de wettelijke urennorm te voldoen. In de cultuur van het mbo is de wens om te voldoen aan de wettelijke eisen sterk aanwezig. Dat is jammer, want niet de wettelijke eisen maar het streven naar goed onderwijs zou centraal moeten staan. Toch zijn er ook veel scholen die de aanwezige ruimte in de regelgeving weten te benutten. Aan het eind van de bijeenkomst kunnen de aanwezigen hun ‘klachten’ en ‘wensen’ formuleren. Daarbij blijkt dat veel aanwezigen snakken naar de ruimte om het onderwijs naar eigen inzicht optimaal in te vullen. Of zoals één van de aanwezigen het uitdrukt: ‘van urennorm naar kwaliteitsnorm’.