Het kabinet wil mbo-scholen meer ruimte geven om flexibel onderwijs voor volwassenen te realiseren. Vanaf 2016 kunnen scholen voor onderdelen van opleidingen erkende certificaten afgeven. Van vraagfinanciering is in het mbo voorlopig echter nog geen sprake.
In een lange brief zet het kabinet zijn standpunt uiteen over de toekomst van het leven lang leren. De algemene analyse is bekend: een dynamische arbeidsmarkt vraagt om een wendbare beroepsbevolking. Werknemers moeten zich voortdurend blijven ontwikkelen. Nederland kent echter een matig ontwikkelde leercultuur. De Nederlander besteedt in zijn werkzaam leven slechts ruim een half jaar aan scholing, terwijl dat in Zweden en Finland bijna twee jaar is. En op het werk besteedt de Nederlandse werknemer slechts een derde van de tijd aan taken waarvan hij kan leren. Dit zet de wendbaarheid van de beroepsbevolking onder druk. Er bestaat volgens het kabinet een grote behoefte aan flexibele opleidingstrajecten ‘op maat’ voor werknemers. Hier ligt een grote kans voor het mbo.
Erkende certificaten
Het kabinet noemt in de brief een aantal concrete maatregelen die flexibel beroepsonderwijs voor volwassenen moeten bevorderen. Vanaf 2016 kunnen scholen certificaten afgeven voor onderdelen van bestaande kwalificaties uit de landelijke kwalificatiestructuur. Zo wordt een wildgroei van certificaten voorkomen. Dit onderwijs wordt echter niet door de overheid bekostigd.
Het werken met deelcertificaten kan ook aantrekkelijk zijn voor volwassenen voor wie de eisen voor taal en rekenen te streng zijn. De certificaten zullen worden ingeschaald volgens het NLQF-model. Ook de nieuwe ‘keuzedelen’ kunnen tot erkende certificaten leiden.
Experimenten
Vanaf het schooljaar 2016-2017 krijgen mbo-scholen ook de ruimte om te experimenteren met nieuwe opleidingen die zijn opgebouwd uit de diverse onderdelen van bestaande kwalificaties. Het kan bijvoorbeeld gaan om een combinatie van vakken uit techniek- en zorgopleidingen. Een ander, al eerder aangekondigde, mogelijkheid is die van de gecombineerde leerweg bol-bbl.
Verkenningen
In de brief worden ook nog andere opties genoemd. Zo wil het kabinet de mogelijkheden verkennen van een uitbreiding van verkorte, diplomagerichte opleidingstrajecten op niveau 4. Een andere verkenning heeft betrekking op een certificaat voor studenten die alle vakken van een opleiding hebben behaald behalve taal en/of rekenen. Het kabinet hoopt met deze maatregelen voldoende flexibiliteit in het mbo te realiseren. Als de maatregelen echter geen soelaas bieden en de experimenten met vraagfinanciering in het hbo succesvol zijn, zal het kabinet ‘welwillend kijken naar de mogelijkheid van experimenteren met vraagfinanciering in het mbo-aanbod voor volwassen’.
Foto: HMC – Claudia Otten