Het nieuwe kabinet wil miljarden uitgeven om de ambitieuze doelen op het gebied van klimaat en energie te behalen. Maar er is een groot tekort aan vakmensen die dit werk kunnen uitvoeren.
Dat blijkt uit een analyse van het coalitieakkoord door het CPB. Volgens het planbureau vormt het tekort aan vakmensen een grote bedreiging voor de ambities van het kabinet. Die analyse wordt ondersteund door de publicatie ‘Klimaatbanen in de bebouwde omgeving’ van UWV en SBB. De afgelopen jaren is het aantal openstaande vacatures in deze sector al gestegen van 15.000 in 2016 naar 45.000 in 2021. Het gaat om beroepen als elektricien, installateur, loodgieter en timmerman. Met de grote ambities van het nieuwe kabinet op het terrein van verduurzaming zal het aantal vacatures snel toenemen.
Deltaplan
Volgens Doekle Terpstra van Techniek Nederland is er sprake van een ‘immens vraagstuk’. Aan de ene kant moeten meer jongeren kiezen voor technische beroepen. Volgens Terpstra is het zaak om voor opleidingen met een slechte baankans een rem te zetten op de instroom van studenten. In een interview op NPO Radio 1 pleit hij voor een numerus fixus voor dit soort opleidingen. Aan de andere kant moeten meer jongeren kiezen voor een opleiding in een tekortsector. Volgens Terpstra kan de overheid dat stimuleren door bijvoorbeeld een hogere bekostiging of een lager lesgeld.
Leven lang ontwikkelen
Daarnaast is het belangrijk dat meer volwassenen kiezen voor een omscholing richting een klimaatbaan. Vaak kunnen zij-instromers zonder diploma aan de slag in de sector. Zij volgen dan op kosten van de werkgever een opleiding. Ook huidige vakmensen hebben bijscholing nodig om hun kennis up-to-date te houden.
Debat
Tijdens het debat over de regeringsverklaring in de Tweede Kamer vroeg Jan Paternotte, fractievoorzitter van het D66, aandacht voor het tekort aan vakmensen: ‘Hoe wil het kabinet de krapte op de arbeidsmarkt oplossen? Hoe zorgen we ervoor dat we genoeg mensen opleiden om onze plannen waar te kunnen maken?’ Zijn collega Pieter Heerma (CDA) wees op het gevaar dat sectoren met elkaar gaan concurreren om het schaarse personeel. Hij vroeg aandacht voor leven lang ontwikkelen: ‘Hoe gaat het kabinet ervoor zorgen dat er snel werk gemaakt wordt van de ambities voor omscholing en een leven lang ontwikkelen?’
Motie
In een motie riepen D66 en CDA gezamenlijk het kabinet op om ‘op zeer korte termijn een aanpak tegen arbeidsmarkttekorten te formuleren’. Daarbij zou het kabinet in het bijzonder moeten kijken naar de mogelijkheden binnen het beroepsonderwijs. De motie werd met bijna algemene stemmen aangenomen, alleen Forum voor Democratie stemde tegen.