Op 23 en 24 maart vindt de jaarlijkse hoogmis van de vakwedstrijden plaats: Skills The Finals. Ruim 600 finalisten gaan in de Amsterdamse RAI met elkaar de strijd aan. Ook is er weer ruimte voor de LOB Experience, waarmee jongeren zich kunnen oriënteren op een toekomstig beroep. José Emelaar, projectmanager Skills Heroes (mbo) en Daniël van Dam, projectmanager Skills Talents (vmbo), vertellen over de wedstrijden.
Van een relatief kleine happening voor vmbo’ers in 2005 zijn de finales van de Skills-vakwedstrijden uitgegroeid tot een gigantisch evenement. Met de toevoeging van de LOB Experience enkele jaren geleden zijn “The Finals” inmiddels een bijzondere kruising van een (top)sportevenement en een beroepskeuzebeurs. Op een oppervlakte van 35.000 m² vinden de finales van zestig vakwedstrijden plaats. Daarnaast kunnen jongeren via tientallen activiteiten zich oriënteren op een toekomstig beroep.
Groei
Het aantal deelnemers blijft toenemen, constateren José Emelaar en Daniël van Dam. Emelaar: ‘Er is veel positieve aandacht voor het mbo. Mede door de arbeidsmarkttekorten staan praktische beroepen volop in de aandacht. We merken dat er meer waardering is voor de inzet en kwaliteiten van praktisch geschoolden.’ Van Dam vult aan: ‘Docenten, deelnemers, opleidingen en scholen zien keer op keer hoe leuk en leerzaam Skills is en steken elkaar aan. Zo blijven we groeien.’
Kruisbestuiving
Niet alleen binnen scholen zijn de vakwedstrijden populair, ook het bedrijfsleven draagt zijn steentje bij. Emelaar: ‘Het bedrijfsleven organiseert, al dan niet in samenwerking met scholen, acht wedstrijden. Bedrijven zien dat de wedstrijden goed zijn voor het imago van hun vak. Bovendien komen ze langs deze weg in contact met talent. Op hun beurt delen bedrijven de laatste ontwikkelingen in hun vakgebied. Denk bijvoorbeeld aan warmtepompen in de installatietechniek. Laatst was in het nieuws dat er vorig jaar 100.000 warmtepompen zijn geïnstalleerd, terwijl deze techniek nog nauwelijks een rol speelt in onderwijs. Het bedrijfsleven vestigt daarnaast aandacht op soft skills: een zelfstandige timmerman heeft communicatieve vaardigheden nodig voor klantcontact en moet offertes opstellen. Zo ontstaat een waardevolle kruisbestuiving tussen bedrijfsleven en onderwijs.’
Promotie
Ook voor de ‘Talents’ van het vmbo heeft de input van bedrijven meerwaarde, vertelt Van Dam. ‘In het vmbo zijn veel leerlingen nog niet bezig met een toekomstig beroep. Maar als bedrijven de nieuwste technieken laten zien, worden jongeren daar enthousiast van.’ De wedstrijden stimuleren de samenwerking tussen vmbo en mbo, constateert Van Dam. ‘Mbo-scholen nodigen vmbo’ers uit. Veel vmbo-wedstrijden vinden op mbo-scholen plaats. De wedstrijden zijn een uitgelezen kans voor mbo-scholen om hun school te promoten en vmbo’ers doen in een vroeg stadium praktijkkennis op. Ze zijn dan misschien nog niet zo bezig met welk vak ze later willen uitoefenen, maar ze krijgen al wel een beeld van wat ze kunnen doen op het mbo.’
Top- én breedtesport
‘Topsport’ is een woord dat vaak terugkomt in het gesprek. De deelnemers aan Skills The Finals hebben een topsportmentaliteit, onderstrepen Emelaar en Van Dam. Maar er is net zoveel aandacht voor breedtesport. Emelaar: ‘Skills staat open voor zoveel mogelijk derde- en vierdejaars vmbo-leerlingen en mbo-studenten. Ongeacht het resultaat is het voor iedere deelnemer een waardevolle leerervaring en een mogelijkheid om talent te ontdekken. Om de sportmetafoor door te trekken: meedoen is belangrijker dan winnen.’
Collegiale sfeer
Voor de finalisten is dat wellicht anders, die willen vooral winnen. In voorbereiding op finales of internationale wedstrijden trainen de deelnemers hard, weet Emelaar. ‘Ze zijn dan elkaars concurrenten, het blijft immers een wedstrijd. Maar dat betekent niet dat het onderling haat en nijd is. Ze wisselen kennis en ervaring uit in een collegiale sfeer; ze leren veel van elkaar. De finalisten houden vaak ook contact na de wedstrijden.’ Van Dam vult aan: ‘Zeker bij Talents zie je dat de jongeren vaak aarzelend beginnen aan het traject. Maar als ze eenmaal van de kant zijn, dan gaan ze er echt voor. Aan het eind hebben ze bijna allemaal het Skills-virus te pakken.’
Vaktrots
De laatste weken tot aan de finales zijn niet alleen de deelnemers volop bezig. Ook voor Emelaar en Van Dam is het ‘knallen’. Emelaar: ‘Het is een enorm evenement waar heel veel mensen hard aan werken. WorldSkills Netherlands bestaat nu twintig jaar en we zijn almaar gegroeid. Dat hadden we niet kunnen doen zonder alle hulp die we hebben gekregen. Ik wil alle mbo-docenten en andere partners daar heel hartelijk voor bedanken. Het allermooiste vind ik al die talentvolle jongeren die trots zijn op hun vak en dat ze die trots durven te tonen, daar doen we het allemaal voor.’