André Kuipers is de ambassadeur van, en één van de drijvende krachten achter NL MOONSHOTS ’24. Het project is onderdeel van de bijeenkomst van de internationale vereniging van astronauten. Het doel is teams van mbo-, hbo- en wo-studenten samen te laten werken aan crazy ideas, moonshots dus. MBO-today sprak erover met Kuipers.
André Kuipers is één van de twee Nederlandse astronauten – de andere is de inmiddels overleden Wubbo Ockels. In twee ruimtereizen – één in 2004 en één in 2011-2012 – was hij opgeteld maar liefst 204 dagen in de ruimte. Kuipers werd na zijn ruimtereizen onder meer ambassadeur van het Wereld Natuurfonds, hoogleraar aan de Vrije Universiteit en toezichthouder bij het KNMI. Ook schrijft hij kinderboeken. De 65-jarige gewezen astronaut verveelt zich duidelijk niet. Een nieuwe ruimtereis zal er echter niet meer komen. ‘Ik zou graag nog een keer gaan. Alleen voor mij zit het er niet meer in. Doordat Europa maar voor 8 procent meedoet aan ISS, hebben we gemiddeld recht op één Europeaan in de ruimte per jaar. Toen ik terugkwam van mijn laatste ruimtevlucht, wist ik dat de kans klein was dat ik nog een derde keer zou gaan.’
Moonshots
Eén van de zaken waar Kuipers zijn tomeloze energie voor inzet is dus NL Moonshots ’24. ‘Ruimtevaart is een mooi uithangbord voor wetenschap en techniek. Er zijn overal personeelstekorten, zeker ook in de techniek. Ik zie het als mijn taak om jongeren te enthousiasmeren voor techniek. Daarom schrijf ik kinderboeken en ben ik ambassadeur van het Techniekpact.’ NL Moonshots ’24 past dus goed in het straatje van Kuipers. Het koppelt ruimtevaart aan techniek en wetenschap en stimuleert studenten om hun ideeën de vrije loop te laten. ‘Teams gaan negen maanden werken aan crazy ideas, oftewel moonshots. Het liefst willen we voor het project honderd teams hebben van studenten van alle niveaus. Ze worden gekoppeld aan specialisten uit de wetenschap en het bedrijfsleven, volgen workshops en wonen presentaties bij. De teams worden ook gekoppeld aan een astronaut, dus aan mij of aan een van mijn collega’s. Op het 35e congres van de vereniging van astronauten, krijgen uiteindelijk vijf teams de kans om hun idee te pitchen.’
Out-of-the-box
Naar welke ideeën zijn André Kuipers en het team achter Moonshots op zoek? ‘We zijn op zoek naar ideeën van studenten uit allerlei vakgebieden. Dus niet alleen techniek, maar ook andere wetenschappen, medici, ruimterecht, kappersscholen, noem maar op. We hebben verschillende categorieën waaronder een crazy idea kan vallen: aarde, mens, technologie, data, AI, en nog een extraordinary categorie voor de out-of-the-box-ideeën. Ik ben ervan overtuigd dat er fantastische ideeën naar boven komen. Misschien komt er wel een oplossing voor het klimaatprobleem uit waar we nog helemaal niet aan hebben gedacht. Ik weet ook wel dat negen van de tien ideeën het uiteindelijk niet halen, maar er is altijd een idee dat het wel haalt.’
Vier D’s
Bij ruimtevaart en moonshots denken de meesten niet aan het mbo. Maar Moonshots staat nadrukkelijk ook open voor mbo-studenten. ‘Absoluut!’, antwoordt Kuipers. ‘Je hebt vier soorten mensen nodig voor een succesvolle onderneming, vier “D’s”. Je hebt dromers nodig die met een gek idee komen. Je hebt denkers nodig, wetenschappers, die gaan uitrekenen of het kan. Je hebt doeners nodig, ingenieurs en technici, die het bouwen. En je hebt durfallen nodig, mensen die zo gek zijn om het te doen. Daar kun je zelfs nog een vijfde “D” aan toevoegen, die van de donateur. Als je er eentje mist, lukt het niet. Mbo’ers zijn keihard nodig om “het te bouwen”. We zijn hier in Leiden, prachtig voorbeeld. Stel een wetenschapper wil een stofje op een exoplaneet meten. Dan heb je de Leidse Instrumentenmakers School nodig om een instrument te bouwen waarmee dat kan. Sowieso: de maatschappij zit te springen om mbo’ers, in allerlei sectoren. Ik vind het heel belangrijk dat mbo-studenten beseffen dat zonder hen al die baanbrekende innovaties niet mogelijk zijn. De samenwerking tussen die vier of vijf D’s is de enige manier om verder te komen. Zonder mbo is er geen ruimtevaart, in alle aspecten van ruimtevaart speelt het mbo een cruciale rol.’
Inschrijven voor NL Moonshots ’24 kan tot 8 januari 2024. Inschrijving staat open voor teams en voor individuele studenten; de enige voorwaarde is dat studenten staan ingeschreven bij een van de ruim 100 instellingen voor mbo, hbo of wo. Meer informatie over NL Moonshots ‘24 is hier te vinden. Inschrijven kan hier.