Om de tekorten op de arbeidsmarkt aan te pakken willen werkgevers bindende afspraken maken over het aanbod van mbo-opleidingen. De MBO Raad wil echter niet tornen aan de vrijheid van jongeren om een studie te kiezen.
Het conflict tussen werkgevers en scholen over de aanpak van ‘kansrijk opleiden’ lijkt zich toe te spitsen op de vraag in hoeverre jongeren de vrijheid moeten hebben om zelf een studie te kiezen. Werkgevers zouden graag zien dat mbo-scholen een stop zetten op opleidingen met minder baankansen. Met als uiteindelijk doel dat meer jongeren kiezen voor tekortsectoren als zorg en techniek. Maar de MBO Raad ziet niets in zo’n aanpak. Adnan Tekin, voorzitter van de MBO Raad: ‘Onze scholen staan pal voor de studiekeuzevrijheid van onze studenten. Het stopzetten van opleidingen vanwege vermeend gebrek aan arbeidsmarktperspectief is absoluut onaanvaardbaar.’
Intrinsieke motivatie
Volgens de MBO Raad is het van groot belang dat jongeren een studie kiezen waarvoor zij intrinsiek gemotiveerd zijn. Dat geeft de beste garantie op het behalen van een diploma. Als studenten een opleiding kiezen waarvoor zij minder gemotiveerd zijn, leidt dat onvermijdelijk tot meer uitval. Het is verstandig om jongeren goed te informeren over de arbeidsmarktkansen na de opleiding. Ook kan het nuttig zijn om via positieve prikkels jongeren te verleiden een tekortstudie te kiezen, bijvoorbeeld door verlaging van de studiekosten. Maar de keuzevrijheid moet in stand blijven.
Maatschappelijke opdracht
Bovendien moet, aldus de MBO Raad, de maatschappelijke opdracht van het mbo niet vergeten worden. Het mbo heeft de taak om studenten niet alleen voor te bereiden op de arbeidsmarkt, maar ook om hen te ontwikkelen tot volwaardige burgers. Het gaat dan om het ontwikkelen van de kritische vaardigheden die nodig zijn om in onze complexe samenleving mee te doen.
Niveau 2
De MBO Raad wijst ook nog op de bijzondere positie van de niveau 2-opleidingen. Uit onderzoek blijkt dat bijvoorbeeld studenten die zo’n een economisch-administratieve opleiding op niveau 2 hebben afgerond minder goede baankansen hebben. Maar het gaat bij deze doelgroep om jongeren waarbij het behalen van een diploma geen vanzelfsprekendheid is. Bij het beleid rond arbeidsmarktkansen en macrodoelmatigheid moet daarmee rekening gehouden worden.
Lees hier het position paper van de MBO Raad over kansrijk opleiden
Lees ook: Werkgevers trekken handen af van ‘kansrijk opleiden’