De verkiezingscampagne komt langzaam op stoom. Correspondent Haye van der Werf doet verslag. Over stapelen, gelijke kansen en ‘het afbreken van anonieme leerfabrieken’ (Jacques Monasch).
Na het weekend van 14-15 januari lijkt de verkiezingscampagne daadwerkelijk te zijn gestart. Vijf partijen hielden hun verkiezingscongres en stelden verkiezingsprogramma en kandidatenlijst vast. Bovendien werd min of meer duidelijk welke partijen straks definitief aan de verkiezingen deelnemen. Sylvana Simons niet bij “DENK” maar bij “Art1kel”. LAKS toch maar niet hoewel ondanks een heuse persconferentie in Nieuwspoort, een inhoudelijk 20-puntenprogramma en uiteindelijk een boze brief van de NOS omdat ze ‘nepnieuws’ zouden hebben verspreid. Zie het artikel Deelnemers roeren zich over de opkomst van de politiek actieve leerlingen die op steeds meer plekken aandacht vragen voor de kwaliteit van hun opleiding. Tenslotte ‘Nieuwe Wegen’ van Jacques Monasch met een verrassende lijsttrekker en in het speerpuntenprogramma een idee over het mbo: ‘Anonieme leerfabrieken worden afgebroken. Het beroepsonderwijs wordt weer dicht bij jongeren en samen met bedrijven georganiseerd en vervangt grootschalige ver weggelegen ROC’s.’
Torentje
Vraag wordt natuurlijk in hoeverre onderwijs in het algemeen en beroepsonderwijs in het bijzonder hot items zullen worden in de campagnes en straks in de kabinetsformatie. Vooralsnog ziet dat er niet al te gunstig uit. Nu lijkt de nadruk vooral te liggen op de geloofwaardigheid van de lijsttrekkers, de ambities voor het Torentje en de uitsluiting van de PVV. Nu maar hopen dat de stof rond deze items snel zal zijn neergedaald en we daadwerkelijk aan het inhoudelijk debat, ook over onderwijs, kunnen beginnen. Er zijn thema’s genoeg.
Gelijke kansen en bekostiging
Zo schreef Paul van Maanen (ROC Midden Nederland) over het geld dat aan leerlingen, deelnemers en studenten wordt besteed en de onevenwichtigheid daarin. Onder de titel ‘Help ook de kapper die zich wil nascholen. Geef lager opgeleiden evenveel scholingsbudget als hoger opgeleiden’ geeft Van Maanen aan dat er wel grote verschillen bestaan tussen de gelden die worden besteed aan de hoogopgeleiden en die aan mbo’ers. Natuurlijk een item nu de kloof tussen laag- en hoogopgeleiden steeds meer onderwerp van discussie wordt en de tweedeling niet alleen in Nederland maar internationaal een hot item blijkt. Maar ‘Als de overheid iets aan gelijke kansen wil doen, dient ze gelijke scholingsrechten te creëren.’ De verschillen daarin zijn nu heel groot en Van Maanen doet dan ook een oproep ‘aan mijn collega-bestuurders in het mbo en de onderwijswoordvoerders in de Tweede Kamer om met mij mee te denken en in actie te komen om in het onderwijs daadwerkelijk gelijke kansen voor iedereen mogelijk te maken.’
Stapelen
Of het nu is vanwege de verkiezingen zullen we nooit weten maar het lijkt dat staatssecretaris Sander Dekker in zijn nadagen nog gaat voor een vermelding in de geschiedenisboeken met een voorstel de mogelijkheid tot doorstroming van vmbo-t naar havo te vergemakkelijken. Dat voorstel wordt overigens ook gelijk becommentarieerd en in verband gebracht met de gelijkheid van kansen.
De reacties zijn nogal verdeeld: ‘Om er voor te zorgen dat straks niet tientallen vmbo-leerlingen stranden op de havo, vinden het CSG Wessel Gansfort, maar ook andere scholen, dat het plan van staatssecretaris Dekker niet uitgevoerd moet worden. We willen wel kijken naar de huidige regelgeving of we die ook kunnen verbeteren, maar in dit plan zien wij niets.’
IJs en weder
Aleid Truijens daarentegen laat in “IJs en Weder” (de Volkskrant van 14-januari) weten groot voorstander te zijn van de mogelijke verruiming. En passant veegt ze eerst even de vloer aan met Tineke Netelenbos en Jo Ritzen. In haar ogen de bewindslieden die de mogelijkheden tot stapeling (en daarmee het socialistisch ideaal van verheffing) om zeep hebben geholpen. Vervolgens verwijst ze naar het interessante boek ‘De Nederlandse Droom’ van Paul van Liempt (2008) met interviews met ‘stapelaars’ die het na een lange omweg ver geschopt hebben (onder anderen Gerrit Braks, Maria van der Hoeven en Ahmed Aboutaleb). Tenslotte geeft zij de VO-Raad ervan langs die maar zuinig heeft gereageerd op het voornemen van de staatssecretaris. Daar lijkt ze een punt te hebben, hoewel ze ook wel beseft dat de wijze van financiering in het onderwijs – in feite een ontmoediging van stapelen en verblijfsduur – de mogelijkheden voor een individueel traject in het vo en mbo nu niet bepaald vergemakkelijkt. Waarmee we weer terug zijn bij Paul van Maanen en de gelijkheid in bekostiging van alle leerlingen en studenten.
Nu maar hopen dat dit soort onderwerpen de komende weken voldoende aan bod komen in de campagnes en de debatten. We gaan het voor u volgen en verslag doen!
Haye van der Werf