Burgerschap: een wereldse ontdekkingsreis

Anuradha Pancham is docent burgerschap aan het Hout- en Meubileringscollege in Rotterdam. Op interactieve wijze wil ze met studenten interculturele, nationale en internationale politieke en maatschappelijke kwesties bespreken. Hoe geeft ze daar invulling aan?

‘Ik help studenten competenties te ontwikkelen, waarmee ze hun persoonlijkheid en identiteit verder vormen. Dit tot wasdom brengen is waarom ik burgerschap geef, terwijl het voor henzelf een ontdekkingstocht is’, zegt Anuradha. Ze hanteert hierbij het credo ‘educate yourself’. ‘Ik houd studenten een spiegel voor en leer hen onderzoeken hoe ze zichzelf kunnen ontwikkelen. Het gaat om een eigen mening leren vormen, die durven uiten en dat doen met respect voor anderen. Dan heb je wel tools nodig als zelfreflectie en kennis van de wereld.’

Die zelfeducatie bereikt ze door onderwerpen als genderdiversiteit, racisme, ongelijkheid, discriminatie, klimaat en mediawijsheid in de burgerschapslessen te gebruiken. Anuradha: ‘Studenten ervaren deze onderwerpen als lastig. Soms is het bij thema’s “pingpongen” tussen actie en reactie of moeten we bij het leren kleine stapjes nemen. Het helpt als je naar hun culturele achtergronden kijkt en tevens de actualiteit van de wereld gebruikt.’

Volwassen worden

Als studenten kritisch leren kijken ontstaat meer zelfbewustwording. Inzicht in hun sociale handelen krijgen ze door de eigen socialisatie mee te nemen in het proces. Voor de docent burgerschap is dit essentieel in de ontwikkeling van competenties. ‘Bewust worden van je eigen identiteit, onderzoeken wat er in de wereld te koop is en vaardigheden ontwikkelen heet volwassen worden. Ik ben slechts de ‘reisleidster’ van hun wereldse ontdekkingsreis’.

Nuffics model van internationale competenties is haar hierbij behulpzaam. ‘Veel punten van dit model komen terug in ons lesprogramma. Leren van andere culturen bijvoorbeeld. Of hoe je je tot je eigen omgeving moet verhouden. Veel van onze studenten worden ondernemer en werken met duurzame materialen. Dan moet je weten hoe de internationale wet- en regelgeving werkt of welke internationale trends er zijn in je vakgebied.’ Voor Anuradha is dit een continu vormingsproces, dat volgens haar niet afgelopen is als je de opleiding afgerond hebt.

Wereldburger

De docent hanteert ook het motto ‘Educate yourself also’, dat ze andere docenten meegeeft die het niet zo vanzelfsprekend vinden studenten te begeleiden bij het ontwikkelen van internationale competenties. ‘Eigenlijk moet het normaal zijn dat elke docent studenten hierin helpt, zijn eigen competenties aanscherpt en dit in de lessen gebruikt. Practice what you preach dus. Hoe mooi is het als studenten achteraf zeggen dat ze van jou geleerd hebben een goede wereldburger te zijn?’

Anuradha doet hierin nog meer, want met de gemeente Rotterdam organiseert ze een masterclass democratisch wereldburgerschap voor alle studenten van het HMC. Dit past ook bij het HMC-beleid, omdat de school burgerschap en internationalisering als prioriteit ziet. Zeker gezien de achtergrond van Rotterdam als smeltkroes van interculturele diversiteit. Ze zegt tot besluit: ‘Mijn volgende missie is docenten helpen meer bewust te worden van hun voorbeeldrol die ze met hun wereldburgerschap kunnen invullen. Dat maakt hen, maar ook het beroepsonderwijs, completer.’

De campagne Wereldklasse van Nuffic laat voorbeelden zien van internationaliseringsactiviteiten die docenten kunnen inzetten. Meer informatie www.nuffic.nl/wereldklasse.