COLUMN | ‘Beste Pascal, onze directeur heeft besloten dat de kennisdeling tussen onze teams niet door mag gaan. Jullie school heeft in het verleden ideeën van ons snel in de markt gezet zonder overleg met onze school. Wij willen een herhaling daarvan niet riskeren en komen dus niet naar Amsterdam’. Met grote verbazing kijken mijn collega en ik naar de tekst in de mail, we hadden dit niet verwacht zeker gezien het wederzijdse enthousiasme tijdens de CVI Conferentie om verder van elkaar te leren.
Toch zal het je misschien verbazen hoeveel docenten, managers en bestuurders we binnen de “Open Education-beweging” tegenkomen die hier hetzelfde over denken. Binnen en buiten onze eigen organisatie! Lesmateriaal of processen die onder werktijd worden ontwikkeld, blijven om allerlei redenen achter digitale ‘slot en grendel’. Soms gaat het om onzekerheid − is dit materiaal wel goed genoeg om te delen? − of is sprake van plagiaat/copyright waardoor het materiaal niet gedeeld − of überhaupt gebruikt − mag worden. Maar al te vaak gaat het om pure concurrentie, niet alleen tussen verschillende scholen, maar soms zelfs tussen docenten of teams binnen dezelfde school!
Belastinggeld
Als ik dit op een verjaardag vertel aan mensen buiten het onderwijs, dan word ik vaak niet geloofd. Ik reken dan kort voor hoeveel belastinggeld jaarlijks alleen al verloren gaat aan het ontwikkelen van video-instructies en kennisclips die allemaal op het eigen, afgesloten platform van de 55 mbo-scholen belanden. Het schilderen van een muur zal in Rosmalen toch vast niet heel anders gaan dan in Alkmaar? Waarom zetten we al die video’s niet gewoon op een ‘EduTube’, zonder reclames en met kwaliteitscontrole?
Leven lang ontwikkelen
Veel scholen profileren zich momenteel als instelling waar studenten hun hele leven mogen terugkeren om zich verder te ontwikkelen. Ik voel hier een spanningsveld met de moeite van dezelfde scholen om hun cursussen en leermateriaal open te stellen. Transparant als docent of als school delen wat je weet en dus ook wat je nog niet weet, kan onzekerheid met zich meebrengen. Maar in plaats van bang te zijn dat ‘iemand met mijn geweldige content aan de haal gaat’ zou je ook nieuwsgierig kunnen zijn: ‘Hoe zou jij dit materiaal inzetten in jouw onderwijs? Welke aanpassingen zou jij doen? En waarom?’. Alleen door open te staan om met elkaar en van elkaar te leren kunnen we de huidige uitdagingen aan. En is dat niet juist de (growth) mindset die we van het onderwijs mogen verwachten?
Pascal van de Kaa