RECENSIE | In het boek ‘MBO? Dan zul je wel dom zijn!’ portretteren mbo-docenten Rachel Stolk en Hugo Verkleij 27 mbo-studenten. Het boek is één groot pleidooi voor meer waardering voor praktisch opgeleide vakmensen.
Veel van de geportretteerde studenten hebben vanaf hun vroege jeugd ondervonden dat in Nederland theoretisch geschoolde mensen veel meer waardering krijgen dan praktisch geschoolden. ‘Er heerst toch de gedachte dat hoe meer je in de boeken zit, hoe beter het is’, zegt Selina Bronmeijer. Hoewel zij de niveau 4-opleiding tot interieuradviseur volgt, kostte het haar veel moeite om een stageplaats te vinden. Zij vindt dat mbo- studenten vaak worden onderschat. ‘Ik vind niet dat je beter bent, als je havo of hbo doet’, aldus Selina.
Onderwaardering
De onderwaardering van praktisch geschoolden is de rode draad in het vlot geschreven boek. Veel studenten merkten al vroeg in hun opleiding dat het Nederlandse onderwijs sterk is gericht op theoretische vaardigheden. Wie minder goed kan lezen of rekenen krijgt al snel een minderwaardigheidscomplex. ‘Het belangrijkste is om te kijken waar iemand wél goed in is’, zegt Bente van Meurs. Op de basisschool haalde ze vaak slechte cijfers, waardoor ze faalangst ontwikkelde. Pas op een groene vmbo-school hervond ze haar zelfvertrouwen, omdat ze wel goed bleek te zijn in praktische vaardigheden. Inmiddels blaakt ze van het zelfvertrouwen, zeker nu ze zich Nederlands Kampioen bloemschikken (2022) mag noemen.
Waaier
Het pleidooi voor meer waardering voor het mbo past in het streven van minister Dijkgraaf om het denken in hoger en lager onderwijs los te laten. Dijkgraaf ziet een waaier voor zich: een onderwijssysteem met tal van verschillende, maar gelijkwaardige opleidingsrichtingen. Isabel Bakker, die de opleiding Verpleegkunde (niveau 4) doet, verwoordt precies Dijkgraafs gedachte: ‘Ik vraag me al een tijd af waarom onze maatschappij zo verdeeld is in opleidingsniveaus. Waarom het niet zo is dat iedereen gewoon naast elkaar staat?’ Ook de opmerking van Idse Bosma, die de opleiding tot matroos en schipper volgt, zal Dijkgraaf aanspreken: ‘Ik vind het niet zo goed dat een hbo- of universitaire opleiding als normaal wordt gezien.’
Onderwijsbestel
De auteurs van de portretten, Rachel Stolk en Hugo Verkleij, zijn beiden docent aan het mbo. Zij hopen dat hun boek eraan bijdraagt dat mbo-studenten meer waardering krijgen voor hun onmisbare plek in de maatschappij. Zij mogen ook hopen dat minister Dijkgraaf zijn ambitieuze plannen voor een fundamentele herschikking van het Nederlandse onderwijsbestel gaat realiseren. Zodat jongeren met praktische talenten zich vanaf hun vroege jeugd gewaardeerd kunnen voelen.
Rachel Stolk en Hugo Verkley, MBO? Dan zul je wel dom zijn! Portretten van mbo-studenten, Uitgeverij Vesper, december 2022, 171 pagina’s, € 21,95. Het boek is te bestellen via uitgeverij Vesper.