Vanaf komend studiejaar mogen mbo-scholen een oriëntatiejaar aanbieden voor studenten die nog geen opleiding kunnen kiezen. In een pilot van vier jaar onderzoekt het ministerie de effectiviteit van oriëntatieprogramma’s.
Het ministerie hoopt dat oriëntatieprogramma’s jongeren helpen een goede studiekeuze te maken. Dit zou moeten gaan leiden tot minder studie-uitval en minder wisselen van opleidingen. Tot en met studiejaar 2027-2028 wordt onderzocht of de oriëntatieprogramma’s inderdaad dit soort effecten hebben. Op basis van de ervaringen die scholen de komende vier jaar opdoen, kan er een wettelijke regeling komen voor oriëntatieprogramma’s.
Domein
Vanaf komend studiejaar kunnen scholen ervoor kiezen studenten in te schrijven in een breed opleidingsdomein. Als studenten nog geen enkel idee hebben van de richting die zij willen gaan kiezen, kan dit ook een willekeurig domein zijn. Het oriëntatieprogramma staat open voor alle studenten die toelatingsrecht hebben tot niveau 2, 3 of 4. Ook jongeren die een overgangsbewijs hebben naar 4 havo of 4 vwo kunnen voor het oriëntatiejaar kiezen. Het oriëntatiejaar staat niet open voor entreestudenten. Om te voorkomen dat scholen de toestroom van ‘oriëntatiestudenten’ niet aankunnen, kunnen scholen vanaf studiejaar 2025/2026 een numerus fixus instellen.
Programma
De mbo-scholen mogen grotendeels zelf bepalen hoe zij het oriëntatiejaar invullen. Opmerkelijk is dat het aanbieden van een oriëntatiejaar niet mag leiden tot verlenging van de maximale studieduur. Daarom raadt het ministerie scholen aan om in het oriëntatiejaar zoveel mogelijk onderdelen aan te bieden die ook meetellen in een later te kiezen opleiding. Volgens de toelichting bij de beleidsregel ligt het in de rede om in het oriëntatiejaar vakken aan te bieden als Nederlands, rekenen, burgerschap en Engels (voor studenten op niveau 4). Scholen zouden ook keuzedelen en beroepspraktijkvorming moeten aanbieden. Het is de vraag in hoeverre er met zo’n vol programma nog ruimte overblijft voor brede oriëntatie.
Uitstroom
De student kan na het oriëntatiejaar instromen in een specifieke beroepsopleiding. Als de student al eerder een gerichte studiekeuze kan maken, kan hij of zij zich ook al eerder inschrijven voor een specifieke studie. Het zou daarom goed zijn, volgens het ministerie, als scholen meerdere instroommomenten per studiejaar aanbieden. ‘Studenten dienen niet langer dan nodig te oriënteren’, zo is in de toelichting bij de beleidsregel te lezen.
Lees hier de Beleidsregel voor oriëntatieprogramma’s