Politieke partijen willen einde aan ‘rendementsdenken’

Steeds meer partijen vinden dat er een einde moet komen aan de concurrentie tussen mbo-scholen. D66 en GroenLinks pleiten in hun nieuwe concept-verkiezingsprogramma’s voor een einde aan doorgeslagen concurrentie en minder rendementsprikkels.

‘We willen een einde maken aan rendementsprikkels in het mbo. Geen bekostiging meer op basis van behaalde diploma’s, maar op basis van het hoogst haalbare niveau.’ ‘We bevrijden het mbo van de doorgeslagen bureaucratisering. In overleg met de sector worden regels geruimd en wordt ruimte en vertrouwen geboden op basis van beperkte maar strenge kwaliteitseisen.’ Twee citaten uit het concept-verkiezingsprogramma van ‘onderwijspartij’ D66. GroenLinks heeft in het programma vergelijkbare wensen opgenomen. GroenLinks wil ‘de doorgeslagen concurrentie en het rendementsdenken’ terugdringen.

Onderwijsbegroting

Het zijn denkrichtingen die ook minister Van Engelshoven (D66) de laatste tijd regelmatig aan de orde stelt. Zo betoogde zij afgelopen week bij de behandeling van de onderwijsbegroting in de Tweede Kamer dat zij bij haar aanreden in 2017 een onderwijsstelsel aantrof ‘dat doordrenkt was van rendementsdenken, prestatieafspraken en concurrentie’. Volgens Van Engelshoven heeft zij de afgelopen jaren al flink wat kunnen veranderen. Zij somde op: ‘Wij zijn gegaan naar studentsucces in plaats van rendementsdenken, naar kwaliteitsafspraken in plaats van prestatieafspraken, naar samenwerken in plaats van concurreren, naar ruimte geven in plaats van controleren, naar vertrouwen geven in plaats van afrekenen.’ Volgens haar partij is dit kennelijk allemaal nog niet genoeg.

Stagediscriminatie

Met name het verkiezingsprogramma van D66 bevat flink wat wensen voor het mbo. Zo wil D66 dat minderjarigen die een mbo-opleiding volgen geen schoolkosten betalen, een plan dat naar verluidt ook de PvdA in het (nog niet openbare) verkiezingsprogramma heeft opgenomen. Verder wil D66 dat scholen verantwoordelijk worden voor de toewijzing van de eerste stageplaats van mbo-studenten, om te verzekeren dat jongeren een positieve eerste kennismaking met de arbeidsmarkt hebben. Op die manier wordt voorkomen dat studenten al vroeg in hun opleiding te maken krijgen met stagediscriminatie.

Hoger loon

GroenLinks legt in het programma de nadruk op minder werkdruk en hoger loon: ‘We verhogen de beloning van leraren en ondersteunend personeel in het vmbo en mbo en bieden meer mogelijkheden om door te stromen naar een hogere schaal. Mbo-docenten krijgen meer tijd voor het begeleiden van stages en het opzetten van praktijkgerichte opdrachten.’ D66 besteedt de nodige aandacht aan ‘leven lang ontwikkelen’. Volgens het programma hebben vooral praktisch opgeleiden te weinig mogelijkheden om tijdens hun werkzame leven bij te leren. De wensen zijn tamelijk voorzichtig geformuleerd: ‘We onderzoeken de mogelijkheid voor een individueel ontwikkelbudget’. Een wat vreemd voornemen als men bedenkt dat de afgelopen jaren al meerdere onderzoeken zijn uitgevoerd naar zo’n ontwikkelbudget, onder andere door voormalig GroenLinks-partijleider Jolande Sap.

Lees de verkiezingsprogramma’s van D66 en GroenLinks