Vakschool SintLucas wil haar onderwijs vernieuwen door te investeren in onderzoek. Docenten en onderzoekers gaan gezamenlijk na hoe zij nog beter kunnen inspelen op de behoeften van hun studenten. ‘Wij willen met zijn allen het onderwijs relevant en up-to-date houden’.
Vernieuwing is nodig om studenten voor te bereiden op werk in de snel veranderende creatieve industrie, legt docent-onderzoeker Sanne Keetels uit. ‘We leiden deels op voor beroepen die nu nog niet bestaan.’ In de onderwijsvisie van de vakschool staat ‘persoonlijk leren’ centraal. Hoe kunnen docenten hun pedagogisch-didactisch handelen daarop afstemmen?
Passend onderwijzen
Om een antwoord op die vraag te krijgen neemt SintLucas samen met mboRijnland en ROC Midden-Nederland deel aan de ‘Proeftuin passend onderwijzen’, een NRO-project met een looptijd tot 2026. ‘Mijn collega Sabine Joosten schreef mee aan een voorstel, waarna we mee konden doen.’ De drie scholen werken samen met onderzoekers van de Hogeschool Utrecht en de Open Universiteit. ‘Mbo-docenten komen doorgaans uit de beroepspraktijk en gaan na het behalen van hun pedagogisch-didactisch getuigschrift direct aan de slag,’ vertelt onderzoeker Maaike Koopman. ‘Doel van het project is om hun pedagogisch-didactisch handelen te versterken.’
Expertisecentrum
Daartoe gingen de scholen ieder op hun eigen manier met het thema aan de slag. ‘ROC Midden-Nederland bracht inhoudelijke kennis mee over passend onderwijzen,’ licht Maaike toe. ‘MboRijnland en SintLucas hebben meer ervaring met onderzoek. Bij mboRijnland zijn al een paar practoraten, SintLucas heeft sinds 2022 een Expertisecentrum met een eigen practoraat.’
Vanuit het Expertisecentrum brachten Sanne en Sabine docenten samen in professionele leergemeenschappen (PLG’s). ‘Iedere PLG heeft een andere insteek,’ geeft ze aan. ‘Bij de ene staat ‘formatief handelen’ centraal. Daarin gaat het over feedback als didactisch hulpmiddel. In de andere PLG bespreken docenten en onderzoekers studentenwelzijn.’ Per PLG zijn vijf of zes docenten uit verschillende opleidingen betrokken.
Begeleiding
Docenten worden via interne vacatures opgeroepen om zich aan te melden voor een PLG. De begeleiding werd aanvankelijk verzorgd door onderzoekers van de hogeschool. Vanuit een train-de-trainer-gedachte namen de mbo-scholen de begeleiding later over. ‘Vanaf dit jaar doen wij dat steeds meer zelf,’ vertelt Sanne. Daarbij blijkt dat docenten nog moeten wennen aan de terminologie die onderzoekers gebruiken. Al is dat volgens Maaike onderdeel van het leerproces: ‘Je hebt specifieke terminologie nodig. Onderzoek vergt formulering van een heldere onderzoeksvraag. Dan ontkom je niet aan termen als operationaliseren’. Wat niet wegneemt dat Maaike en haar collega-onderzoekers aanraden om met onderzoek zo dicht mogelijk bij de praktijk van mbo-docenten te blijven: ‘We willen laten zien hoe belangrijk het is om systematisch te werk te gaan bij onderwijsverbetering. Maar we gaan vooral na wat bijdraagt aan het werk van docenten.’
Opleidingsmanagers
Uit het succes van de PLG’s blijkt dat deze houding aanslaat. ‘Het afgelopen jaar hadden we veel aanmeldingen,’ zegt Sanne. ‘We zien echt een stijgende lijn.’ Met haar collega’s organiseerde ze ook een clinic voor opleidingsmanagers om ze te informeren over onderzoek binnen SintLucas. ‘Onderzoek raakt meer ingebed in onze organisatie.’ De betrokkenheid van het management is daarbij van groot belang. ‘Het is echt essentieel dat opleidingsmanagers aanhaken,’ bevestigt Maaike. ‘Daarin zit de sleutel tot verduurzaming van onderzoek binnen een mbo-school. Als managers het belang er van inzien, zijn ze eerder geneigd om docenten uit te roosteren om onderzoek te doen.’ Bij SintLucas zit dat wel goed: naast de projectsubsidie investeert de organisatie ook zelf. ‘Dat is heel waardevol, want onderzoek draagt bij aan de kwaliteit van het onderwijs.’ Wat Sanne betreft worden de resultaten breed gedeeld. ‘Samen met de andere scholen willen we over twee jaar een toolkit afleveren met praktische hulpmiddelen voor mbo-docenten.’
Lees hier meer over proeftuin passend onderwijzen