Het aantal jongeren dat na de vierde klas van het havo overstapt naar het mbo stijgt de laatste jaren flink. Deze ongediplomeerde doorstroom is niet zonder risico: bijna 20 procent van de doorstromers valt uit op het mbo.
Het aantal havo 4-leerlingen dat overstapt naar het mbo is in de afgelopen jaren sterk gestegen. In 2023 ging ongeveer één op de tien havisten na de vierde klas rechtstreeks en zonder diploma naar het mbo. In absolute cijfers gaat het om ruim 6.500 leerlingen. In eerdere jaren schommelde dat aantal rond de 3.500. Uit onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs blijkt dat veel van de leerlingen die na havo 4 naar het mbo gaan geen diploma halen. Van de leerlingen die in 2016-2017 overstapten, is 18 procent na vijf jaar uitgevallen. Bij jongeren die met een vmbo-diploma overstappen naar het mbo is de uitval slechts tien procent.
Zorgwekkend
De Inspectie noemt de hoge uitval onder havo-4 leerlingen ‘zorgwekkend’. Op het eerste gezicht lijkt de overstap van havo 4-leerlingen naar het mbo een gunstige ontwikkeling. De maatschappij heeft immers een grote behoefte aan praktisch opgeleide vakmensen. Ook voor de leerling zelf kan de overstap naar het mbo het een verstandige keuze zijn, bijvoorbeeld omdat praktisch onderwijs beter aansluit bij de interesse van de leerling. Het probleem ontstaat als deze geen mbo-diploma behalen. Ze hebben dan namelijk geen startkwalificatie en zullen minder kans hebben op de arbeidsmarkt.
Oproep
De inspectie roept daarom scholen op om de overstap van havo 4-leerlingen naar het mbo zorgvuldig af te wegen. Daarnaast vraagt de inspectie mbo-scholen om meer oog te hebben voor de begeleiding van havo-leerlingen die zonder diploma aan een mbo-opleiding beginnen. Het is volgens de inspectie van groot belang dat jongeren een startkwalificatie behalen. Daarvan is sprake bij een havo- of vwo-diploma, of bij een mbo-diploma op minimaal niveau 2. Afronding van de vierde klas van de havo biedt geen startkwalificatie.
Lees het rapport ‘Doorstroom van havo 4 naar mbo‘
Lees ook: Studenten met havo/vwo achtergrond scoren goed op het mbo