Maaike Koopman doet aan de Hogeschool Utrecht onderzoek naar de vraag hoe leerlingen en studenten leren en hoe je dit leren als onderwijsprofessional verder kunt brengen. Op maandag 17 juni verzorgt ze samen met haar collega Annoesjka Boersma een webinar over het leerproces van mbo-studenten. Ze vertelt erover aan MBO-today.
Mbo-studenten leren in allerlei contexten, zoals theorielessen, vaardigheidstrainingen, projecten, stages en beroepspraktijkvorming. Onderzoek laat zien dat drie leerprocessen een rol spelen bij het leren van een beroep: leren als context maken, leren als betekenis geven en leren als ingroeien in een beroep. ‘Studenten leren op verschillende manieren binnen verschillende contexten. Binnen en buiten school’, vertelt Maaike Koopman. ‘Leerprocessen lopen door verschillende contexten heen. Al die leercontexten bevorderen de ontwikkeling van studenten. Het is de kunst die leerervaringen aan elkaar te knopen en verbanden te gaan zien. Studenten vinden dit zogenaamde context maken lastig, maar docenten vinden het ook lastig studenten hierbij goed te begeleiden. Mbo-studenten zijn meestal vooral sterk gemotiveerd voor het beroepsdeel van hun opleiding, maar alle onderdelen zijn nodig voor vakmanschap. Het is behulpzaam als docenten en begeleiders juist de onderlinge verbanden tussen kennis, opgedaan in verschillende contexten, benadrukken.’
Linken aan de beroepspraktijk
‘Het helpt ook als docenten een algemeen vak als rekenen linken aan de praktijk, bijvoorbeeld door bij verpleegkundigen het verpleegkundig rekenen voorop te zetten’, zegt Koopman. ‘De stof raakt dan sterker aan wat een student nodig heeft en daadwerkelijk gebruikt in de beroepspraktijk. Een ander leerproces is betekenis geven. Daarin is het contact tussen studenten onderling belangrijk, ze leren zo samen de normen en gebruiken van een vakgebied. Denk aan de manier waarop ICT-studenten bij een helpdesk zich de aanpak eigen maken van problemen prioriteren. Geldt altijd “wie het eerst komt, het eerst maalt?” Of zijn er uitzonderingen en hoe ga je daar dan mee om?’
Black box
In het webinar lichten Koopman en Boersma de drie leerprocessen toe. ‘In het webinar leer je bijvoorbeeld hoe je gesprekken met studenten kunt voeren zodat je hun leren actief kunt beïnvloeden’, geeft Koopman aan. ‘Zo laten we een korte video zien van een gesprek tussen een (fictieve) docent en een student Sport en Bewegen. De docent legt de koppeling tussen een didactische aanpak – het zogeheten praatje plaatje, daadje; ofwel de bedoeling uitleggen, een voorbeeld geven en het (laten) voordoen – en de stage-ervaringen van de student. Die moet vervolgens in eigen woorden aangeven waarom de didactische aanpak tijdens zijn stage werkt. Hierdoor verdiept de student zijn beroepskennis en handelingsrepertoire.’ Er is nog voldoende te leren over de leerprocessen van studenten zegt Maaike Koopman. ‘We weten binnen het onderwijs heel veel over de manier waarop je studenten begeleidt en hoe je onderwijs ontwerpt. Maar we weten veel minder over welke leerprocessen een rol spelen en hoe ze precies verlopen. Dat is wél belangrijk als je goed wil aansluiten bij de leerbehoeften en -wensen van studenten. Het webinar maakt deze leerprocessen tastbaarder, waardoor je als docent of begeleider beter op die leerbehoefte aansluit. Samen openen we de black box, die deze leerprocessen soms nu nog zijn.’
Maaike Koopman en Annoesjka Boersma verzorgen dit gratis webinar op maandag 17 juni van 15.30 tot 16.15 uur. Het is bedoeld voor onder andere praktijkopleiders, stagebegeleiders, docenten, teamleiders en beleidsmedewerkers in het mbo. Aanmelden kan via het formulier op deze pagina.