De Wet harmonisatie beroepsonderwijs, die mogelijk maakt dat mbo-scholen en vo-scholen verticale scholengemeenschappen vormen, krijgt brede steun in de Tweede Kamer. Het scherpe protest van de onderwijsvakbonden vindt geen gehoor.
Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt het idee van minister Van Engelshoven om krimpregio’s via ‘verticale scholengemeenschappen’ in staat te stellen een goed onderwijsaanbod in stand te houden. Volgens het wetsvoorstel kunnen een mbo-school en een vo-school bestuurlijk gaan samenwerken, waardoor een verticale scholengemeenschap ontstaat. In krimpregio’s kan dit van belang zijn om het onderwijsaanbod op niveau te houden.
Medezeggenschap
De kritiek van de onderwijsvakbonden heeft met name betrekking op de organisatie van de medezeggenschap. Anders dan in het voortgezet onderwijs, waar de Wet medezeggenschap van kracht is, geldt in het mbo de Wet op de Ondernemingsraden. In een verticale scholengemeenschap worden hierdoor twee medezeggenschapsregimes van kracht. Een ingewikkelde technische kwestie, die een deel van de Kamer uitnodigt tot fundamentele discussies. Een meerderheid steunt echter de gedachte dat het nu verstandig is zo min mogelijk in het stelsel te wijzigen en de discussie over medezeggenschap in het onderwijs op een ander moment te voeren.
Havo/vwo
Een belangrijk onderwerp van discussie is de vraag in hoeverre naast vmbo-scholen ook havo- en vwo-scholen tot een verticale scholengemeenschap moeten kunnen toetreden. Volgens het wetsvoorstel kan dit niet, met als redenatie dat er weinig verwantschap is tussen mbo en havo/vwo. Een groot deel van de Tweede Kamer steunt deze gedachte echter niet. In veel krimpregio’s zijn immers al brede scholengemeenschappen, met vmbo, havo en vwo. Door havo en vwo uit te sluiten, maak je de stichting van een verticale scholengemeenschap onnodig moeilijk. Bovendien pleiten veel deskundigen juist voor verlengde brugklassen, waarbij leerlingen van vmbo tot vwo bij elkaar in de klas zitten. Het amendement van de Kamerleden René Peters (CDA) en Paul van Meenen (D66) om ook havo/vwo-scholen op te kunnen nemen in de scholengemeenschap krijgt dan ook brede steun in de Kamer. Minister Van Engelshoven verzet zich niet tegen het amendement.
Associate degree
De behandeling van het wetsvoorstel nodigt veel Kamerleden uit tot brede bespiegelingen over fundamentele zaken als de onderwijsvrijheid en de macrodoelmatigheid van opleidingen. Zohaïr El Yassini (VVD) pleit ervoor om in de verticale scholengemeenschap ook ruimte te creëren voor de associate degree-opleiding. Deze opleiding behoort nu tot het domein van het hoger onderwijs. Kan het niet zinvol zijn om jongeren de mogelijkheid te geven binnen de verticale scholengemeenschap van vmbo tot associate degree onderwijs te volgen? Minister Van Engelshoven reageert hier terughoudend op. Er zit een duidelijke groei in het ad-onderwijs zoals dat op dit moment binnen het hoger onderwijs wordt aangeboden, een stelselverandering haalt veel overhoop. Een motie van El Yassini die de regering oproept te onderzoeken hoe de samenwerking met ad-opleidingen kan worden verbeterd, kan wel op steun rekenen.
Harmonisatie
De wet is in zekere zin de afronding van de integratie van het groene beroepsonderwijs in het mbo. In het groene onderwijs bestaan immers al veel langer verticale scholengemeenschappen. Alle sectorale scholen, zowel de groene scholen als de vakcolleges, heten straks formeel ‘beroepscolleges’. Het mbo kent straks twee soorten scholen: naast de beroepscolleges, die zich op één sector richten, de brede roc’s, die in meerdere onderwijsdomeinen (zorg, techniek, economie etc.) actief zijn.
Stemming over het wetsvoorstel en over de moties vindt komende dinsdag (22 juni) plaats. Update: de stemming over het wetsvoorstel is uitgesteld in verband met een extra advies van de Raad van State.
Lees ook: Vakbonden willen Wet harmonisatie beroepsonderwijs van tafel