De toekomstplannen van de MBO Raad zijn een stap in de goede richting. Maar voor Anne-Wil Lucas, Tweede-Kamerlid voor de VVD, gaan de plannen niet ver genoeg. Uiteindelijk wil zij naar een open mbo-bestel.
De discussie over de toekomst van het mbo is nu echt begonnen. Deze discussie werd enkele maanden geleden gestart door VVD-Tweede Kamerlid Anne-Wil Lucas. Met haar pamflet Toekomstproof MBO, gepresenteerd bij de behandeling van de Onderwijsbegroting in november 2014, gooide ze de knuppel in het hoenderhok. Lucas pleitte voor niet minder dan een fundamentele wijziging van het mbo-bestel. Haar belangrijkste wens: niet het bestaande aanbod van de mbo-scholen, maar de vraag van werkgevers moet in het onderwijsaanbod leidend zijn.
Open bestel
Lucas’ voorstellen voor een open bestel gaan een stuk verder dan de toekomstplannen die minister Bussemaker in juni 2014 presenteerde in haar visiebrief ‘Ruim baan voor vakmanschap’. Deze brief bevat tal van verbetervoorstellen, zonder echt de fundamenten van het mbo-bestel aan te passen. En dat is wel wat Lucas voor ogen staat. Een motie die de minister oproept om haar visie op de toekomst van het mbo te formuleren, werd in november met ruime steun van de Tweede Kamer aangenomen. In juni komt minister Bussemaker met haar reactie op deze motie, zo heeft zij toegezegd.
Geprikkeld
Ook de MBO Raad werd door de voorstellen van Lucas geprikkeld om fundamenteel na te denken over de toekomst. De afgelopen maanden heeft de sectorraad gewerkt aan een visie op het mbo in 2025. In het manifest ‘MBO2025‘ schetst de MBO Raad een beeld van het mbo-onderwijs zoals dat er over tien jaar uit moet zien. Veel aandacht trok het pleidooi voor een integratie van vmbo-t en havo tot ‘voorbereidend beroepsonderwijs’, om zo vroegselectie tegen te gaan. Volgens Lucas ‘geen gekke gedachte’. Daarnaast pleit de MBO Raad voor meer flexibiliteit. Scholen moeten de mogelijkheid krijgen sneller in te spelen op ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Concreet pleit de MBO-Raad voor een versnelde route om de kwalificatiedossiers aan te passen. Nu duurt het nog zeven jaar voordat een leerling een nieuwe opleiding kan afronden, dat moet veel korter kunnen. In eerste instantie pleit de MBO Raad voor een aanpassing binnen het huidige bestel. ‘De vertrouwde keten’ – de scholen en de werkgevers, verenigd in het SBB – is hier volgens de sectorraad prima toe in staat.
Accreditatie
Anne-Wil Lucas is blij dat de MBO Raad haar analyse deelt. Toch gaan de voorstellen van de MBO Raad Lucas niet ver genoeg. Het systeem van kwalificatiedossiers werkt wat het Tweede-Kamerlid betreft niet meer. Binnen wat de MBO Raad ‘de vertrouwde keten’ noemt, ziet ze vooral geharnaste belangen. ‘Binnen het SBB is de mbo-polder verzameld en worden soms halve cao-onderhandelingen gevoerd. Het is goed dat de rol van de kenniscentra de afgelopen tijd is teruggedrongen, maar er moeten verdere stappen worden gezet. Het SBB heeft tot nu toe onvoldoende laten zien.’ De dossiers die nu worden opgeleverd, vormen wat Lucas betreft de laatste generatie. Ze wil uiteindelijk toe naar een systeem van accreditatie, zoals dat ook in het hbo bestaat.
Minister
Al met al noemt Lucas de plannen van de MBO Raad ´een voorzichtige stap´ in de goede richting: ‘Als kleine stapjes nodig zijn, dan moet dat maar. Maar we zijn er nog niet. Belangrijk is waar nu de minister mee komt. Zij moet fundamentele stappen zetten. Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt maken een stelselwijziging onontkoombaar. Een forse slag is nodig.’
Lees in de MBO-krant van juni het volledige interview met Anne-Wil Lucas.
