Kirsten Cuppen, leraar mbo van het jaar 2021, is één van de initiatiefnemers van de stichting Blijf in het onderwijs. Met mede-initiatiefnemers Valerie Ungerer en Amin Asad wil ze jonge docenten helpen in het onderwijs te blijven. Eén van de activiteiten die de stichting organiseert is een congres waar docenten praktische handvatten krijgen.
Als columnist van MBO-today deelt Kirsten regelmatig haar onderwijservaringen. Vaak gaat het in haar columns over werkplezier, vooral over het behoud ervan. ‘Het lerarentekort is groot en wordt steeds meer voelbaar. Dat heeft allerlei vervelende effecten. Hoge werkdruk bijvoorbeeld. Het lerarentekort leidt er ook toe dat nogal wat zij-instromers zonder onderwijsachtergrond voor de klas staan. Er is niet altijd tijd en geld voor goede begeleiding. Iedere school heeft zogeheten inductietrajecten, maar die sluiten niet altijd aan bij de behoefte van de docent.’
Klaagcultuur
Docenten moeten wat Kirsten Cuppen betreft misschien ook wel de hand in eigen boezem steken. ‘Er heerst binnen het onderwijs ook een beetje een klaagcultuur. Er is veel focus op zaken die niet goed gaan. Maar begrijp me niet verkeerd, ik wil de werkdruk die docenten ervaren zeker niet bagatelliseren: docenten worden overvraagd. Ik begeleid PDG-studenten en zie wat ze allemaal moeten doen in het eerste jaar; dat is gewoon heel veel. Maar erover klagen helpt niet.’
Duurzaam werkplezier
De werkdruk is groot en de begeleiding niet optimaal. Niet gek dus, dat veel (jonge) docenten afhaken. Onderzoek van enkele jaren geleden wees uit dat een op de vijf startende docenten in het mbo al na één jaar weer uitstroomt. Na drie jaar gaat het zelfs om ruim 30 procent. Voor Kirsten Cuppen en twee andere leraren van het jaar 2021, Valerie Ungerer (vo) en Amin Asad (hbo), vormde de uitstroom van nieuwe, broodnodige aanwas de aanleiding om wat te doen. ‘Met de stichting willen we bijdragen aan duurzaam werkplezier bij docenten. Veel beginnende docenten zwemmen. Wij willen een hand op hun schouder leggen en ze praktische handvatten geven waarmee ze zelfverzekerder voor de klas staan. We staan alle drie met de voeten in de klei, docenten kunnen zich met ons identificeren.’
Positieve verhalen
Blijf in het onderwijs komt op veel plekken. ‘We waren laatst bij een hbo-instelling. Daar spraken we leraren die van het ene in het andere verandertraject terechtkwamen. Die waren er klaar mee, zaten in de weerstand en de sfeer was negatief. In één sessie konden we de sfeer omdraaien door positieve verhalen te delen. Een student vertelde me dat ze zich eerder als een rups in een cocon voelde, maar nu een vlinder, die zich kan ontplooien en zichzelf kan zijn. We leggen de lat hoog voor onszelf, we willen het lerarentekort aanpakken, en eigenlijk opheffen. Daarom zijn we nooit klaar. Maar we zijn blij als docenten gelukkig zijn met hun baan, daar doen we het voor.’
Teach Up
Nu is er dan Teach Up, het onderwijscongres dat de stichting op 3 oktober organiseert. ‘Er zijn natuurlijk al veel congressen en studiedagen voor docenten. Zelf ga ik er ook regelmatig naartoe. Dan kom ik terug en denk ik: het was leuk en gezellig en ik heb lekker gegeten; maar wat kan ik ermee in mijn lespraktijk? Dat willen we met Teach Up anders doen, we willen docenten praktische tools aanreiken die ze de dag erna kunnen inzetten. ResearchedED doet dit al, maar vooral voor ervaren docenten. We hebben hen benaderd met de vraag hoe we hun aanpak konden vertalen naar jonge docenten. Ook de Stichting Leerkracht en Doorloopjes haakten aan. ROC Mondriaan bood ruimte en hun studenten gaan de lunch verzorgen. Zo kunnen we een mooie en inspirerende dag neerzetten. We willen zoveel mogelijk docenten bereiken, daarom hebben we plannen voor twee andere Teach Ups bij ROC Nijmegen en MBO Utrecht.’
Open programma
Het programma is relatief open. Dat is bewust, vertelt Kirsten Cuppen: ‘We werken vraaggestuurd, op basis van de behoefte van docenten. Daar stemmen we het programma op af. Het zullen dus vooral praktische workshops worden. Vooralsnog is het congres betaald – dit kan worden bekostigd uit het professionaliseringsbudget – maar we zijn bezig met subsidie, ik hoop binnenkort te horen of die is toegekend.’ Waarom moeten docenten zich aanmelden? ‘Omdat ze tools krijgen waarmee ze zelf hun docentschap kunnen verbeteren. Daarbij biedt Teach Up een netwerk voor onderwijsstarters, in het vo, mbo en hbo. Wacht niet te lang met aanmelden’, geeft ze mee, ‘zodra we 100 aanmeldingen hebben, sluit de inschrijving: wie het eerst komt, wie het eerst maalt. Laten we samen de onderwijskwaliteit, het werkplezier en daarmee het lerarentekort aanpakken’, besluit Kirsten.
Aanmelden voor het congres kan via deze link