Sinds 2016 kunnen mbo-studenten met korting naar musea en andere culturele activiteiten. Ze kunnen hiervoor gebruikmaken van de MBO Card. De komende twee jaar komt er op deze kortingspas ook een geldbedrag te staan dat de kaarthouder kan besteden aan een culturele activiteit. Vlak voor de feestelijke start hiervan op woensdag 23 november, sprak MBO-today met CJP-directeur Walter Groenen. ‘Hier hebben we al die jaren naartoe gewerkt.’
Voor de zomer maakte staatssecretaris Cultuur en Media, Gunay Uslu, bekend dat ze vanaf het najaar via de MBO Card cultuurbudget beschikbaar stelt voor alle mbo-studenten. De komende twee jaar wordt in een pilot onder meer gekeken of de MBO Card met budget een vervolg krijgt. Elke mbo-instelling kan zich voor deze pilot aanmelden. Dat kan via mbocard@cjp.nl. Daarbij zijn er twee ‘financieringssmaken’. Investeert de school zelf € 10,50 euro per student? Dan ontvangen de studenten € 10,50 bonus van OCW en een gratis CJP-kortingspas. Daarmee is dus € 21 per student beschikbaar voor culturele activiteiten in bijvoorbeeld de burgerschapslessen. Hierbij kun je denken aan excursies, workshops en voorstellingen, die zowel binnen- als buiten de school kunnen plaatsvinden. Wil of kan de school niet € 10,50 inleggen? Dan is er een alternatieve variant beschikbaar. De student ontvangt dan een initieel bedrag van € 5,25, dat alleen voor individuele activiteiten buiten de lessen om kan worden ingezet.
Op maat
‘Eigenlijk hadden we de MBO Card mét budget al in 2016 willen invoeren’, vertelt CJP-directeur Walter Groenen. ‘Die systematiek is vanaf het begin onze doelstelling geweest, met als voorbeeld de Cultuurkaart voor het voortgezet onderwijs – een groot succes. Maar de toenmalige onderwijsminister, Jet Bussemaker, vond een kaart met cultuurtegoed toen nog een stap te ver. Ze wilde culturele instellingen de tijd gunnen om programma’s en dergelijke te ontwikkelen die echt aansluiten bij de behoefte van de mbo-student. Dat is de laatste jaren volop gebeurd. Grote culturele instellingen als het Rijks en Museum Boijmans Van Beuningen hebben echt goed nagedacht hoe zij hun aanbod kunnen laten aansluiten op het beroepsonderwijs, de verschillende opleidingsniveaus in het mbo en de belevingswereld van deze studenten. Bij het Boijmans is er bijvoorbeeld een programma dat ingaat op hoe elk mens met een eigen blik naar iets – in dit geval kunst – kijkt. Daarover kun je met elkaar dan het gesprek aangaan over wederzijds begrip: we kijken naar hetzelfde, maar zien toch wat anders.’
Dergelijke programma’s slaan een brug tussen de culturele sector en het mbo. Een verbinding die versterkt wordt doordat de mbo-instellingen op een vergelijkbare manier naar de culturele sector kijken: wat kunnen de musea, theaters en andere culturele instellingen nou betekenen in ons vakonderwijs dan wel in ons burgerschapsonderwijs? ‘Op die verbinding kunnen we verder bouwen’, benadrukt Groenen. ‘Daarbij past een duurzame financieringssystematiek die ervoor zorgt dat het aanbod van de culturele instellingen ook structureel betaald kan worden. De tijd is nu dus wél rijp voor de MBO Card met budget!’
Onderwijs
Dat is goed nieuws voor de student, maar zeker ook voor de docent. Groenen: ‘Als je weet dat een culturele activiteit betaald kan worden, is het honderd keer gemakkelijker om iets voor je studenten te organiseren. Je kunt die activiteit echt een rol laten spelen in je onderwijs, zoals dat ook in het vo gebeurt. Natuurlijk: het mbo is niet hetzelfde als het voortgezet onderwijs, waar de bovenbouwers verplicht het vak Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) volgen. Toch zijn er in het mbo allerlei mogelijkheden om cultuureducatie te implementeren. In het burgerschapsonderwijs bijvoorbeeld.’
Groenen ziet diverse paralellen tussen burgerschapsonderwijs en CKV. ‘Het gaat bij beiden om ervaringen opdoen en reflecteren op die ervaringen. Culturele activiteiten spelen daarbij een centrale rol. Dankzij de financieringssystematiek kan het onderwijs hiermee aan de slag. Ik noemde al het programma van Boijmans van Beuningen, dat echt een mooie manier is om een goed gesprek over wederzijds respect en begrip te houden. Er zijn ook prachtige theatervoorstellingen, bijvoorbeeld van Theatergroep Drang, die we niet voor niets bij de lancering van de pilot laten optreden. De spelers weten het publiek echt te raken en aan het denken te zetten. Dat gaat heel doelgroepgericht: ze spreken een groep gymnasiasten anders aan dan een groep mbo-studenten. Ik heb veel vertrouwen in het slagen van deze pilot.’
Marktplaats
De pilot draait niet alleen om de MBO Card met budget. Er zijn nog drie andere pijlers. Waaronder het creëren van een marktplaats voor vraag en aanbod. ‘Hierbij vind je al het aanbod dat de culturele sector heeft voor het mbo, inclusief bestelbutton. De vraag komt vanuit de scholen die met dank aan de MBO Card budget hebben. Een andere pilotpijler is het docentenportaal. Je kunt daar als docent lesmateriaal uploaden en downloaden. Heeft een docent bijvoorbeeld samen met een culturele instelling een mooie lesmethodiek ontwikkeld? Dan komt dat op het portaal, zodat andere scholen en docenten daar ook gebruik van kunnen maken.’
MBO Dossier
Dan is er tot slot nog vierde pilotonderdeel: het MBO Dossier. Groenen: ‘Dat is een dossier dat we in samenwerking met de school aan studenten aanbieden. Studenten kunnen hierin de ondernomen activiteiten plaatsen en hierop reflecteren. Dat gaat heel gemakkelijk. Ze kunnen bijvoorbeeld een foto maken van een schilderij dat zij mooi vinden en daar dan gelijk bij zetten waarom ze het mooi vinden, wat het met hen doet, et cetera. Alle activiteiten en reflecties vormen een portfolio dat studenten bijvoorbeeld in het kader van het burgerschapsonderwijs aan hun docent kunnen tonen. De activiteit wordt zo direct in het onderwijs verankerd.’
‘De pilot is dus beslist breder dan alleen de MBO Card met budget’, besluit Groenen. ‘Het gaat echt om een compleet pakket aan mogelijkheden hoe je het aanbod-op-maat van de culturele instellingen kunt inzetten in je onderwijs. Hoe je het bij de docenten brengt en hoe zij hun studenten ermee aan de slag laten gaan. Welke pijler een school inzet, is facultatief. Toch weet ik zeker dat dit in het mbo zowel het cultuuronderwijs als het burgerschapsonderwijs een enorme impuls gaat geven!’
Scholen kunnen zich aanmelden voor deelname aan de pilot. Meer weten of je school direct aanmelden kan via: mbocard@cjp.nl.
Meer weten over de pilot? Lees dan het persbericht over de lancering of ga naar https://educatie.cjp.nl/cjp-in-het-mbo.