Vanwege tekorten op de arbeidsmarkt roepen steeds meer partijen op tot meer sturing in de onderwijskeuze van jongeren. De Onderwijsraad vindt sterke sturing door de overheid echter onwenselijk. ‘Keuzevrijheid is een kernelement van het Nederlandse onderwijsstelsel.’
Dat stelt de Onderwijsraad in het advies ‘Omgaan met dalende studentenaantallen’. Die daling draagt bij aan de groeiende tekorten op de arbeidsmarkt. Met name in de sectoren zorg, techniek en onderwijs is sprake van nijpende tekorten. De Onderwijsraad constateert dat sturing op het opleidingsaanbod en op de studiekeuze van jongeren steeds vaker als beleidsoptie in beeld komt. Niet alleen bij direct belanghebbenden als Techniek Nederland, maar ook bij ministeries. Zo heeft het huidige kabinet de ambitie om een pact te gaan sluiten over de sturing van de studiekeuze van jongeren.
Vrije studiekeuze
De Onderwijsraad waarschuwt in het advies dat de vrije studiekeuze niet aangetast mag worden. Volgens de raad is de vrijheid van studenten om onderwijs te kiezen dat bij hen past een kernelement van het Nederlandse onderwijsstelsel. Invoering van een numerus fixus beperkt de mogelijkheden voor studenten om een studie te kiezen op basis van eigen interesses en ambities.
Geen bewezen effect
De Onderwijsraad plaats daarnaast vraagtekens bij de effectiviteit van maatregelen die de studiekeuze van jongeren moeten beïnvloeden. Stimulerende maatregelen als een lager collegegeld, een baangarantie of een diplomabonus hebben volgens de raad geen bewezen effect. Daarnaast is het moeilijk om te voorspellen waar op de langere termijn zich arbeidsmarkttekorten voordoen. Problematisch is ook dat veel studenten die een tekortstudie volgen uiteindelijk toch in een andere sector komen te werken.
Stelsel
Volgens de Onderwijsraad doet de overheid er wel goed aan om op landelijk niveau goed te volgen of het totale opleidingsaanbod breed genoeg blijft. Periodiek zou de landelijke overheid met alle betrokken partijen moeten bespreken of het totale landelijke aanbod van opleidingen tegemoet komt aan de belangen van de arbeidsmarkt, de maatschappij en de studenten.
Lees hier het advies ‘Omgaan met dalende studentenaantallen’
Lees ook: Kabinet wil ‘pact’ voor sturing studiekeuze studenten