Ondanks de vele inspanningen om een leven lang leren te bevorderen neemt deelname aan opleidingen, cursussen en trainingen de laatste jaren nauwelijks toe. Veel werkenden missen de urgentie om te blijven leren, blijkt uit het SCP-rapport ‘Grenzen aan een leven lang leren’.
Aan de schier eindeloze rij publicaties over ‘leven lang ontwikkelen’ is een nieuw volume toegevoegd. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) publiceerde deze week het rapport Grenzen aan een leven lang leren. Het is even lijvig als grondig onderzoek, waarin zeker veel nieuwe informatie over leven lang leren is opgenomen. Zo blijkt uit een vergelijking met andere Europese landen dat Nederland het cijfermatig nog niet eens zo slecht doet. Binnen de Europese Unie nemen alleen burgers uit de Scandinavische landen meer dan Nederlanders deel aan opleidingen, cursussen en trainingen. Een vergelijking door de tijd laat echter wel zien dat de deelname aan opleidingen in Nederland de laatste tien jaar stagneert.
Geen noodzaak
Het rapport gaat uitgebreid in op de vraag waarom werkenden niet meer aandacht besteden aan aanvullende opleidingen. Een belangrijke reden is het ontbreken van een acute scholingsnoodzaak. Veel werkenden hebben het gevoel dat zij hun huidige taken goed kunnen uitvoeren en dat extra scholing niet nodig is. Weliswaar meent meer dan de helft van de werkenden dat zich in hun baan veranderingen zullen voordoen die het noodzakelijk maken om zich bij te scholen, maar dit leidt slechts bij een deel tot een concrete deelname aan scholing. Er wordt maar beperkt vooruit gekeken; vaak besluiten werkenden pas om zich verder te scholen als zij de overstap naar een andere baan al hebben gemaakt.
Belemmeringen
Wie wel graag een opleiding, cursus of training wil volgen, ervaart daarbij flinke belemmeringen. Vaak vormen persoonlijke omstandigheden, zoals de zorg voor kinderen, een reden om geen scholing te volgen. Daarnaast vormen werkdruk of gebrek aan ondersteuning vanuit de werkgever een belemmering. Ook de kosten zijn belangrijk. Scholing, zeker als het een formele opleiding of een langer durende cursus betreft, is voor veel volwassenen duur. Met name voor lageropgeleiden is het over het algemeen lastig om deze kosten zelf te dragen. Zij zijn aangewezen op de bereidheid van de werkgever, of van overheidsinstanties, om de scholing die zij willen volgen te bekostigen.
Scholingsbudget
Volgens het SCP is het van groot belang dat de deelname van werkenden aan opleidingen, cursussen en trainingen de komende jaren gaat groeien. Om van een leven lang ontwikkelen een succes te maken moet meer geld vrijgemaakt worden. Het idee van een individueel scholingsbudget, een wens van velen inclusief het huidige kabinet, is met name voor lageropgeleiden noodzakelijk om daadwerkelijk stappen vooruit te zetten.
Het volledige rapport kun je hier downloaden.
Lees ook: Ontbreken leercultuur staat ‘leven lang leren’ in de weg