Het examen- en diplomeringsseizoen loopt op zijn einde. Een bijzondere lichting jongeren heeft de eindstreep gehaald, ondanks de coronacrisis. Sterker nog: een ‘coronadiploma’ zou juist wel eens méér waard kunnen zijn.
Philippe Raets, voorzitter College van Bestuur Zadkine
De periode van diploma-uitreikingen is van oudsher de feestelijke afsluiter van een schooljaar. En dit jaar ook een moment om stil te staan bij de uitzonderlijke prestatie die deze lichting jongeren heeft neergezet. Er wordt nog wel eens gedacht dat deze jongeren zijn ‘gematst’. Het tegendeel is waar. Zo ken ik geen school die tijdens de coronacrisis gas heeft teruggenomen. Natuurlijk waren er uitdagingen, zeker in het mbo. Maar dat eindexamenkandidaten het zowel dit als vorig jaar gemakkelijker dan voorgaande lichtingen hebben gehad, is een fabeltje. Geen diploma is ‘zomaar’ uitgedeeld.
Niet alleen scholen zelf liepen zich daarvoor het vuur uit de sloffen. Onder andere door kort na de eerste lockdown de lesstof binnen 48 uur om te buigen naar online en daarna zo snel mogelijk weer in te zetten op praktijkonderwijs. Daarnaast hielden ook de examencommissies en de Onderwijsinspectie scherp in de gaten dat de lat onverminderd hoog blijft liggen. Terecht overigens, want wie daarmee marchandeert, zet de bijl in zijn eigen bestaansrecht.
Indrukwekkend vind ik hoe studenten zich door de afgelopen lockdowns hebben heen gesleept. Er zijn erbij die deze periode van zelfstudie geweldig vinden. Zij gaan schijnbaar moeiteloos door alle leerstof en examens heen. In sommige gevallen zelfs beter dan toen ze nog hele dagen naar school gingen. Voor een andere, meer kwetsbare groep was de crisis dramatisch. Zij misten vooral het sociale gebeuren en de fysieke begeleiding. Maar ook zij hebben zich kranig verweerd, mede omdat we de school voor deze groepen altijd open mochten houden. De winst van deze crisis – als je daar al over mag spreken – is dat veel jongeren een stuk weerbaarder zijn gebleken dan aanvankelijk gedacht.
Velen in het onderwijs hebben de mond vol over het belang van ‘21e-eeuwse vaardigheden’. Een verzamelterm van competenties die studenten nodig hebben om succesvol deel te nemen in de huidige kennis- en netwerksamenleving. Maar vóór corona bleven veel van deze vaardigheden, waaronder creativiteit, kritisch denken, communiceren en samenwerken, toch altijd een beetje onderbelicht in het curriculum.
Dat is nu wel anders. Studenten hebben sinds Covid-19 wel moéten leren om flexibel te zijn en zich aan te passen aan de grillen van een crisis. En zeg nou eerlijk: zo’n werknemer heb je toch liever in je bedrijf, dan iemand die nog nooit tegenslag in zijn leven heeft gehad?
Evident aan het beroepsonderwijs is echter wel dat veel opleidingen zich maar moeilijk laten digitaliseren. Bakkers, kappers, goudsmeden en opticiens; zij leren het vak pas echt door praktijkervaring op te doen. Jammer dus dat de coronacrisis aanvankelijk leidde tot enorme stagetekorten in het mbo. Als school hebben we alles op alles gezet om studenten desondanks praktijkonderwijs te geven. Tot thuisbakpakketten voor onze koks in opleiding aan toe. Maar dat waren slechts tijdelijke noodgrepen, waarmee je geen opleiding omhoog houdt.
Effectiever was het initiatief Stage010, waarbij regionale mbo-scholen in Rotterdam een gezamenlijk actieplan opstelden om stagetekorten weg te werken. Onder andere door de stageperioden te spreiden over het jaar en de stage te combineren met het schoolwerk. Op deze wijze hebben we veel studenten alsnog aan een stageplek kunnen helpen. Was er in november 2020 nog sprake van 6.000 stageplekken te weinig, afgelopen april waren dit er nog maar duizend. Bijkomend voordeel van deze campagne is dat zich tevens veel nieuwe bedrijven hebben aangemeld voor een stageplaats. Partijen die eerst geen enkele stagiair aannamen, staan nu op de lijst voor twee, drie of nog meer leerwerkplekken. Goed nieuws voor mbo’ers, want dit betekent dat ook de arbeidsmarkt weer aantrekt. Met nieuwe versoepelingen in het vooruitzicht smacht zelfs de horeca weer naar gemotiveerde vaklui.
Jongeren die nu hun diploma afronden, kunnen met de borst vooruit. Hun papiertje is sinds Covid-19 alleen maar méér waard geworden. Het is niet alleen een bewijs van kennis en kunde, maar tevens van hun enorme aanpassingsvermogen te midden van de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog.
Deze uitzonderlijke prestatie van onze studenten – én van alle Zadkine-collega’s die hen geholpen hebben – mag niet ongemerkt voorbij gaan. Daarom steken we hen deze en volgende week via een groot aantal reclameborden in de regio Rotterdam een extra hart onder de riem. ‘Trots op jou!’
Dit is een opiniebijdrage van Philippe Raets, naar aanleiding van de campagne ‘Trots op jou’ van Zadkine
Lees ook: Kwaliteit van diploma bleef op orde tijdens coronacrisis