COLUMN | Je bent jong en je wil wat. Dus je staat al sinds je vijftiende vakken te vullen, tuinen te harken of brengt maaltijden van deur tot deur. Verdient niet super maar net genoeg om het leven leuker te maken. Maar dan is daar je stage op het mbo. 32 tot 40 uur buffelen bij je stagebedrijf. Weg bijbaantje. Sterker nog: hallo kosten! Vinden we dat echt nog oké?
Nee, dat vinden we niet, besloten we in 2023. Toen ondertekenden onderwijsinstellingen, overheid en het bedrijfsleven het Stagepact MBO. Een afspraak met een duidelijke belofte: elke mbo-student moet een passende onkostenvergoeding krijgen tijdens de stage. Geen luxe, geen salaris, maar gewoon een vergoeding voor gemaakte kosten. Dat is toch niet meer dan de basis, zou je denken.
Fast forward naar 2025. Curio vroeg mbo-studenten of ze die vergoeding daadwerkelijk krijgen. Het antwoord? Slechts 45% ontvangt een stagevergoeding! Hoe teleurstellend. Meer dan de helft van de stagiairs werkt dus op eigen kosten (!) mee in bedrijven en organisaties. Kijk je per sector, dan wordt het beeld nóg pijnlijker. In de techniek krijgt 57% een vergoeding. Niet ideaal maar toch meer dan de helft. Maar bij Voedsel, Groen en Gastvrijheid is het slechts 28%! En dat terwijl er door veel stagiaires flink wordt gewerkt. Dan zijn het wel hele goedkope krachten. Oneerlijk als je het mij vraagt.
Ik snap daar niks van. Want hoe vaak horen we wel niet dat bedrijven en maatschappelijke organisaties zitten te smachten naar goed opgeleide mbo’ers? Hoe kunnen we van een student verwachten dat hij of zij zich vol ontwikkelt als zelfs de basis, een eerlijke vergoeding, niet geregeld is? En wat is eigenlijk de waarde van een pact als we het niet naleven? Al die afspraken: het blijven slechts papieren beloften. Zeker nu minister Eppo Bruins heeft laten weten dat hij niet van plan is een stagevergoeding wettelijk te verplichten.
De optimist zou misschien zeggen dat er beweging in zit. Het aantal cao’s waarin een verplichting om een stagevergoeding is opgenomen stijgt. Van 10% naar 17%. Maar feitelijk zit er dus in 83% van de cao’s nog geen verplichting. En daarbij: er zijn ook mbo-studenten die stagelopen in sectoren zonder cao. Hoe lang gaat het duren voordat elke mbo-student krijgt waar hij of zij recht op heeft?
Het is tijd om de mooie woorden uit het Stagepact om te zetten in daden. Mbo-studenten verdienen waardering. Niet alleen in woorden, maar ook in een eerlijke vergoeding. Tot die tijd hoop ik dat afgestudeerde mbo’ers massaal de bedrijven zonder stagevergoeding links laten liggen bij hun zoektocht naar een baan. Want wie zijn stagiairs niet waardeert, verdient ook geen trouwe werknemers.
Lees hier meer columns van Rob Neutelings