Het aantal jongeren dat voor een mbo-opleiding kiest daalt. Dat is extra zorgwekkend nu Nederland een groot tekort heeft aan vakmensen.
Het aantal mbo-studenten daalde in 2021 van zo’n 519.000 naar 513.000. Voor het huidige studiejaar wordt een verdere daling van zo’n 4 tot 5 procent verwacht. Het aantal studenten ligt daardoor vermoedelijk onder de 500.000. Bestuurders van mbo-scholen maken zich grote zorgen over de dalende trend. Dat bleek bij de presentatie van de benchmark mbo in de Tweede Kamer.
Halvering
De krimp van het aantal studenten is al langer voorspeld, maar wordt nu werkelijkheid. Diverse factoren spelen hierbij een rol. In de eerste plaats de demografie: het aantal jongeren neemt af. Maar er speelt meer. Zo groeit de populariteit van de havo ten opzichte van het vmbo. Volgens Hans Schutte van ROC Mondriaan kan dit op termijn grote gevolgen hebben: ‘Als deze trend zich doorzet, dreigt ons studentenaantal te halveren.’
Duimregeling
Wat ook niet meegeholpen heeft, is de zogenaamde duimregeling. De afgelopen jaren mochten leerlingen bij hun eindexamen één vak wegstrepen. Door deze versoepeling is de instroom in het hbo toegenomen en die in het mbo gedaald. Op termijn kan dit tot een hoge uitval op het hbo leiden. Of deze studenten vervolgens voor een mbo-opleiding kiezen, is niet zeker.
Techniek
Marloes de Vries van Zadkine (Rotterdam) gaf bij de presentatie nog een schrijnend voorbeeld. De instroom van het aantal techniekstudenten is het afgelopen jaar in Rotterdam met zo’n 450 gedaald. Volgens De Vries laten andere mbo-scholen in het land een vergelijkbaar beeld zien. Dit is volgens De Vries ‘ernstig’, omdat technisch opgeleide vakmensen hard nodig zijn in Nederland.
Energie
Uit de benchmark blijkt dat de mbo-sector er financieel goed voorstaat. De incidentele corona-middelen spelen hierbij een grote rol. Hierdoor zijn de reservepotten van de scholen goed gevuld. Deze reserves zullen de scholen nodig hebben voor de extra kosten die onvermijdelijk zijn door de hoge energieprijzen. Volgens Hans Schutte stijgen de energiekosten van ROC Mondriaan met zo’n zes miljoen euro per jaar.
Personeel
Deze incidentele corona-gelden – via het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) – hebben er ook voor gezorgd dat het aantal docenten en instructeurs verder is gegroeid. De verhouding tussen docenten en studenten ontwikkelde zich positief. In 2021 was er gemiddeld één docent per 11,5 student. Dit was in 2020 nog 12,1 per docent. In hoeverre hier sprake is van een blijvende trend, moet blijken.
Lees hier de nieuwe Benchmark mbo
Lees ook: Verwachte krimp aantal studenten wordt werkelijkheid