Welke lessen kunnen mbo-scholen trekken uit de coronacrisis? Volgens onderzoek zal het onderwijs ook in de toekomst bestaan uit een mix van online onderwijs en lessen op school.
In de zomermaanden heeft adviesbureau Turner een uitgebreid onderzoek uitgevoerd onder mbo-scholen. Daarbij zijn zo’n 2.400 studenten en 2.600 docenten ondervraagd over hun ervaringen met het onderwijs tijdens corona. Uit het onderzoek blijkt nog maar eens dat er in maart in korte tijd ongelooflijk veel gebeurd is. Van de ene op de andere dag moesten docenten overstappen op online onderwijs. Deze ‘sprint naar online’ is over het algemeen goed verlopen, zo stellen de onderzoekers. Scholen organiseerden trainingen voor docenten, met veel aandacht voor het technische aspect van het afstandsonderwijs. Docenten zijn behoorlijk tevreden over deze ondersteuning. Negentig procent van de medewerkers vindt dat de eigen organisatie goed in staat is om te veranderen. Veel docenten geven ook aan dat ze goed geholpen zijn bij het vernieuwen van het onderwijs.
Coronateam
Alle scholen hebben in maart een soort ‘coronateam’ ingericht: een centraal team dat snel besluiten kan nemen over het invoeren van coronamaatregelen. Daarnaast hebben veel instellingen ook adviesteams, die zich bezighouden met onderwijsinhoudelijke zaken rond bijvoorbeeld toetsen of stages. Het onderzoek adviseert de scholen voorlopig te blijven werken met coronateams. Urgente zaken kunnen zo het beste aangepakt worden.
Studenten
Uit het onderzoek onder studenten komt een wisselend beeld tevoorschijn, net als bij een recent onderzoek van JOB. Sommige studenten zijn blij met het afstandsonderwijs, andere studenten hebben er veel moeite mee. Er zijn de nodige klachten over onduidelijke roosters en de bereikbaarheid van docenten. Ook hebben veel studenten moeite om in de thuissituatie voldoende motivatie te vinden. De belangrijkste succesfactor blijkt ook nu de docent te zijn. De waardering van het online onderwijs is sterk afhankelijk van de docent. Docenten zelf geven aan dat goed afstandsonderwijs veel tijd kost. Net als studenten missen docenten het onderlinge contact op school.
‘Blended’
Volgens het onderzoek heeft online onderwijs zeker voordelen, maar is onderwijs dat volledig op afstand plaatsvindt geen optie. Als ideaal zien velen een mix van afstandsonderwijs en fysiek onderwijs op school. Studenten geven aan dat een mix van zo’n 40 procent online en 60 procent op school ideaal kan zijn. ‘De toekomst is blended’, stellen de onderzoekers. Scholen moeten goed onderzoeken welke elementen van het onderwijs geschikt zijn voor online. Toetsen lenen zich bijvoorbeeld minder goed voor afstandsonderwijs. Docenten hebben een sterke behoefte aan verdere begeleiding bij het opzetten van afstandsonderwijs.
Doorbraak
De uitspraak never waste a good crisis lijkt dus ook van toepassing op de coronacrisis en het mbo. Volgens de onderzoekers kan deze periode voor een doorbraak zorgen. Zij adviseren scholen te blijven experimenteren met vernieuwingen. Dat hoeft niet schoolbreed, maar kan ook op beperkte schaal. Scholen doen er verstandig aan deze innovatie optimaal te faciliteren.
Presentatie
Tijdens de online presentatie van de onderzoeksgegevens geven John van der Vegt (ROC Twente) en Oege de Jong (mboRijnland) aan zich goed herkennen in de resultaten van het onderzoek. Het zou volgens beiden een goede zaak zijn als de scholen na de coronacrisis profiteren van de opgedane ervaringen. Er valt veel te leren van de crisis en afstandsonderwijs mag niet geheel verdwijnen. Al is volgende beiden een mix van 30% online en 70% les op school beter dan de in het rapport genoemde mix van 40/60%. Ook Adnan Tekin, voorzitter van de MBO Raad, kan zich goed vinden in het onderzoek. Het mbo kan zeker leren van de crisis, maar op dit moment gaat alle aandacht nog naar de problemen waar scholen en studenten nu tegen aanlopen. Het lijkt erop dat het hele schooljaar 2020/2021 nog in het teken zal staan van corona. Dat is ook de reden dat Tekin eerder deze week de noodklok luidde. Hij hoopt dat de mbo-scholen snel meer ruimte krijgen om via maatwerk de studenten zo goed mogelijk onderwijs te bieden.
Het onderzoek ‘Wat leert het mbo van de coronacrisis’ is hier te downloaden