Minister Dijkgraaf ziet niets in landelijke maatregelen om de studiekeuze van jongeren te beïnvloeden. Een lager lesgeld bij tekortberoepen heeft naar zijn mening weinig effect.
Dat blijkt uit de reactie van de minister op het advies van de Taskforce Doelmatigheid onder leiding van Lodewijk Asscher. Deze commissie, ingesteld door SBB, heeft onderzocht hoe jongeren gestimuleerd kunnen worden te kiezen voor opleidingen waar de samenleving behoefte aan heeft. Het gaat dan bijvoorbeeld om opleidingen in de zorg of de techniek.
Kansrijk opleiden
Volgens de commissie-Asscher is het een taak van scholen en bedrijven om jongeren ‘kansrijk’ op te leiden. Per regio moeten zij in beeld brengen aan welke vakmensen vooral behoefte is. Jongeren kunnen dan kiezen voor opleidingen die hier het beste op aansluiten. De commissie verwacht veel van deze samenwerking. Om jongeren een extra duwtje in de rug te geven, zou het lesgeld bij tekortberoepen omlaag moeten.
Concrete afspraken
Minister Dijkgraaf kan zich goed vinden in de hoofdlijnen van het Taskforce-advies. Hij is blij dat werkgevers en scholen samen willen werken aan kansrijk opleiden. Hij vindt het echter wel cruciaal dat de partners concrete afspraken maken. Daarbij moeten zij lastige keuzes niet uit de weg gaan. Het gaat dan bijvoorbeeld om het stoppen met opleidingen waar de maatschappij minder behoefte aan heeft. Dijkgraaf roept scholen en werkgevers op ‘hier echt werk van te maken wanneer zij starten met de eerste sectoren zorg, techniek en economisch-administratief’.
Oriëntatie
Verder omarmt Dijkgraaf graag het begrip ‘kansrijk opleiden’. Hij vindt dat een betere term dan ‘macrodoelmatigheid’. Dijkgraaf vindt het een goed idee om jongeren zo goed mogelijk voor te lichten over het arbeidsmarktperspectief van opleidingen. Goede loopbaanbegeleiding op school helpt daarbij. Ook oriëntatieprogramma’s voor startende studenten kunnen behulpzaam zijn bij het maken van een studiekeuze.
Commissie
Dijkgraaf volgt het advies van de Taskforce-Asscher niet als het gaat om de rol van de Commissie Macrodoelmatigheid. Asscher stelde voor deze commissie te vervangen door een vorm van arbitrage. Deze arbitrage zou dan door SBB zelf vormgegeven moeten worden. Dijkgraaf houdt echter vast aan de rol van commissie. Als scholen zich niet houden aan de zorgplichten die voortvloeien uit de Wet macrodoelmatigheid kan de Commissie Macrodoelmatigheid in actie komen.
Lager lesgeld
Dijkgraaf volgt de aanbevelingen van de Taskforce ook niet op rond landelijke maatregelen om de studiekeuze van jongeren te sturen. Het gaat dan bijvoorbeeld om een lager lesgeld voor tekortberoepen of een numerus fixus bij ‘pretstudies’. Volgens Dijkgraaf is er onvoldoende bewijs dat dit soort maatregelen effect hebben op de studiekeuze. In het hoger onderwijs bleek eerder dat een verlaagd collegegeld niet bijdroeg aan een hogere instroom bij de lerarenopleiding. Daarom vindt de minister het ‘op dit moment onwenselijk om sturende, landelijke maatregelen in te zetten’. Wel is hij bereid naar dit type maatregelen nader onderzoek te doen. Bij de toekomstverkenning beroepsonderwijs, die gepland staat voor de eerste helft van 2023, wil Dijkgraaf hier op terugkomen.
Lees hier de Kamerbrief van minister Dijkgraaf over macrodoelmatigheid
Lees ook: Taskforce wil afspraken over ‘kansrijk opleiden’
Foto: Claudia Otten