‘Krapte op arbeidsmarkt niet op te lossen door mbo’

De groeiende krapte op de arbeidsmarkt is de komende tijd niet op te lossen door het mbo. Oudere werknemers en werklozen moeten zich massaal omscholen, zo stelt André Timmermans.

In een afscheidsinterview in het Financieel Dagblad spreekt André Timmermans van SBB zijn grote zorg uit over de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. De personeelstekorten in sectoren als de zorg, de bouw en de techniek nemen snel toe. Nog dit jaar groeit het aantal vacatures in de zorgsector bijvoorbeeld naar 130.000. Een belangrijk deel daarvan is op mbo-niveau.

Krimp
Demografische ontwikkelingen verergeren het probleem. Naar verwachting krimpt het aantal mbo-studenten van bijna 500.000 nu naar ongeveer 400.000 in 2030. Volgens Timmermans zijn er hierdoor simpelweg onvoldoende studenten om aan de vraag van werkgevers te voldoen. De oplossing ziet Timmermans in een scholingsoffensief voor oudere werknemers en werklozen. Timmermans: ‘Het is tot nu toe een automatisme om naar jongeren te kijken. Maar we moeten elkaar niet wijsmaken dat dit de enige oplossing is. We moeten ons denkpatroon veranderen en naar verschillende groepen kijken.’

Leerbanen
Een belangrijk instrument hierbij is de leerbaan. Timmermans: ‘Bedrijven moeten blijvend en duurzaam investeren in een opleidingscultuur, vooral in tijden dat het minder gaat. Dat kan bijvoorbeeld met dag- of modulair onderwijs. Werknemers die werkloos dreigen te worden, kunnen met een leerbaan snel overstappen naar een ander bedrijf. We moeten ook kijken naar mensen die in de kaartenbakken van het UWV staan en geen diploma hebben. Voor die groep moet veel meer scholingsmogelijkheden komen. Nu begint scholing pas als iemand een baan heeft, zo blijft veel potentieel onbenut.’

Anticyclisch
Timmermans, die deze dagen als SBB-directeur afscheid neemt en wordt opgevolgd door Hannie Vlug, is kritisch over de rol die werkgevers de afgelopen jaren gespeeld hebben. In de crisisjaren hebben veel werkgevers het aantal leerbanen afgebouwd. Hier plukken zij nu de wrange vruchten van. Volgens Timmermans hadden bedrijven beter een anticyclisch arbeidsmarktbeleid kunnen voeren: ‘Bedrijven en branches die geen leerbanen aanbieden maar wel schreeuwen dat ze een tekort hebben, nemen zichzelf niet serieus. De bouw is daar echt een voorbeeld van. Zij hebben het aantal leerbanen de afgelopen jaren afgebouwd.’

Leerbanenoffensief
Het pleidooi van Timmermans sluit naadloos aan bij dat van zijn collega SBB-directeur Ton Heerts. Die pleitte vorige week voor een ‘leerbanenoffensief’ om de problemen op de arbeidsmarkt aan te pakken. Ook Heerts kijkt daarbij nadrukkelijk naar mensen met een uitkering.

Lees hier meer over het leerbanenoffensief

Lees ook: Hannie Vlug vanaf maart 2018 nieuwe directeur SBB