In navolging van een commissie van experts pleiten veel fracties in de Tweede Kamer voor een verplicht examen burgerschap voor mbo-studenten. Minister Dijkgraaf voelt hier voorlopig niets voor.
Bij het commissiedebat over mbo ging veel aandacht uit naar het burgerschapsonderwijs. Anders dan minister Dijkgraaf vinden veel fracties het belangrijk dat dit verplichte vak wordt afgesloten met een examen. Zonder examen bestaat het gevaar dat studenten het vak niet serieus nemen. Al jarenlang lukt het scholen niet de kwaliteit van het burgerschapsonderwijs op peil te krijgen.
Experts
Onlangs bracht een commissie van experts een advies uit over het burgerschapsonderwijs in het mbo. De commissie pleit voor nieuwe kwalificatie-eisen. De expertgroep stelt voor democratische waarden als vrijheid, gelijkwaardigheid en pluriformiteit centraal te stellen. Zo moet de student kunnen onderbouwen hoe mensen verschillend mogen zijn en hoe het principe van gelijkwaardigheid pluraliteit begrenst.
Examen
Daarnaast adviseert de commissie een verplicht examen in te voeren. Nu is er voor studenten alleen een inspanningsverplichting: om het diploma te behalen moeten studenten het vak burgerschap volgen. Wat de expertgroep betreft moet iedere student om te slagen een examen burgerschap afleggen. Door te kiezen voor een instellingsexamen – en geen centraal examen – heeft iedere school de ruimte om het vak in te richten op basis van de eigen onderwijsvisie.
Dijkgraaf
Minister Dijkgraaf heeft het advies van de commissie integraal overgenomen, met één uitzondering: het verplichte examen blijft achterwege. Veel fracties in de Tweede Kamer zijn het hiermee niet eens. Van SP en D66 tot VVD en CDA: een voor een pleiten de woordvoerders voor een examen. Zij sluiten zich aan bij het standpunt van Rob Neutelings, die onlangs in een opinieartikel stelde dat studenten het vak niet serieus nemen als er geen examen is.
Getrapt
In zijn verdediging sprak Dijkgraaf over een getrapte benadering. Als over drie jaar blijkt dat ondanks de vernieuwing de kwaliteit van het onderwijs onder de maat blijft, overweegt hij alsnog een examen in te voeren. De Kamerleden zijn vooralsnog niet overtuigd door de argumentatie van de minister. Dijkgraaf zegde daarom toe straks bij het wetsvoorstel over burgerschapsonderwijs uitgebreid in te gaan op de voor- en nadelen van een examen.
Bevoegd
Veel fracties pleiten verder voor de verplichting voor scholen om bevoegde docenten aan te stellen voor het onderwijs in basisvaardigheden. Dit is al langer een wens van docenten en vakbonden. De schoolbestuurders verzetten zich tegen zo’n plicht. Minister Dijkgraaf kondigde al enkele keren een besluit over deze kwestie aan. De komende tijd voert hij gesprekken met docenten en andere deskundigen. In januari 2024 wil hij dan een besluit nemen over de bevoegdheidseisen bij het onderwijs in basisvaardigheden.