Op de Legerplaats Ermelo vond de opening van het mbo-jaar plaats. Bestuurders, docenten, werkgevers en politici bogen zich over de arbeidsmarkt in 2025. Over het stoppen van de ‘ver-hbo-isering’ en het aanwakkeren van creativiteit.
Het jaar 2025 lijkt ver weg, maar door de snelle technologische ontwikkelingen denderen we op deze stip aan de horizon af. Niet vreemd dus dat het thema van het jaarlijkse mbo-diner de arbeidsmarkt in 2025 is. Sprekers als Ton Heerts (voorzitter MBO Raad) en Didier Fouarge (hoogleraar in Maastricht) schetsen een beeld van de toekomst. Er zijn twee pitches, waarin pareltjes van toekomstbestendig beroepsonderwijs kort toegelicht wordt (MBO-Westland, House of Hospitality). Aan tafel, waar studenten, bestuurders, docenten en politici gemoedelijk naast elkaar zitten, wordt aan de hand van ‘Kans’-kaarten en ‘Kanttekening’-kaarten gesproken over mogelijkheden en bedreigingen. En na het hoofdgerecht krijgt minister Bussemaker vragen voorgelegd van mbo-docent van het Jaar Merel Brugman, Praktijkopleider van het jaar René van Tol en Uitblinker 2016 Lisanne Fons.
Creatief en autonoom
Wordt daarmee de hamvraag – hoe ziet die arbeidsmarkt er in 2025 uit en hoe gaat het mbo daarop inspelen – beantwoord? Nee. Dat is, voor wie geen glazen bol heeft, onmogelijk te voorzien. We weten niet wat de toekomst brengt en welke beroepen er dan nodig zijn. Maar houtskoolschetsen plaatsen is wel mogelijk. Zo onderstreept Didier Fouarge het belang van soft skills. Kunnen samenwerken, creativiteit en probleemoplossend vermogen zijn voor de vakman van de toekomst essentiële instrumenten. De vraag naar banen in het middensegment blijft groot, al stijgt het aantal banen daar minder snel dan bij het ‘autonome, niet routinematige werk’. Het effect van de robotisering is niet zo groot als de media ons vaak doen geloven, zolang we maar steeds als opleiders het antwoord vinden op de vraag ‘Wat heb je aan taken nodig om je beroep goed uit te oefenen?’ Een dame uit de zaal onderstreept dit door te vertellen dat er altijd behoefte blijft aan lassers, als zij maar weten hoe zij een lasrobot moeten instellen. Hier valt de term ‘21th century skills’, waaronder zeker ook digitale vaardigheden vallen.
Volwaardig
Het is een term die deze avond vaker te horen is. Net als ‘ver-hbo-isering’. We focussen ons te zeer op het hbo, terwijl het mbo een ‘volwaardige’ opleiding is. ‘Het mbo heeft een zelfstandige waardering nodig’, vertelt minister Bussemaker in een plenair gesprek met René van Tol van goudsmidsbedrijf Van Tol & Breet. De praktijkopleider van het jaar stelt dat een meestertitel Goudsmid van hetzelfde niveau is als een hbo-master. Bussemaker laat weten dat ze graag meer meester-gezelconstructies zou willen zien en noemt een mbo-opleiding een ‘volwaardige, afgeronde opleiding’ die beslist meer waardering zou moeten krijgen. ‘Een meestertitel is een titel voor heel goed vakmanschap; daar kan geen enkele hbo’er tegenop’, aldus de minister.
Manifest-estafette
Gedurende de avond worden er nog enkele belangrijke meldingen gedaan. Zo is het vanaf 19.00 uur mogelijk om op je favoriete Uitblinker te stemmen. Alle Uitblinkers zijn vanavond aanwezig, net als de studenten die in oktober namens Nederland meedoen aan de WorldSkills, de wereldkampioenschappen voor beroepen. Verder start vandaag de ‘MBO Manifest-estafette’. Sarien Shkolnik, bestuurder bij het Graafschap College, vertelt dat haar school het MBO-Manifest heeft ondertekend. ‘Daarmee laat ons bestuur zien dat we voor 100% achter deze door docenten in het hele land opgestelde speerpunten staan’ vertelt ze. Vervolgens geeft ze het stokje (hier gesymboliseerd met het koudvuur van een sterretje) over aan een van de vele aanwezige bestuurders in de zaal. Het zijn aanzetjes die in ieder geval de nabije toekomst, maar wellicht ook de razendsnel voortdenderende komende jaren, gaan kleuren…