Het nieuwe kabinet heeft flink wat plannen voor modernisering in het mbo. Zo komen er experimenten voor vraagfinanciering, een verlengde kwalificatieplicht en een vakdiploma. En er komen nieuwe kwaliteitsafspraken.
Dat blijkt uit het Regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ dat de partijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie vandaag presenteerden. Over het mbo zijn de volgende tien beleidsvoornemens opgenomen:
1. Beroepsgericht rekenonderwijs
Het kabinet wil in het voortgezet onderwijs een alternatief voor de huidige rekentoets. Als dat alternatief er is, moet het rekenonderwijs in het mbo beroepsgericht worden. Dit betekent dat de onzekerheid over rekenen in het mbo voorlopig blijft bestaan. Voorlopig telt de rekentoets in ieder geval nog niet mee voor het diploma.
2. Verlengde kwalificatieplicht
Zoals al uitgelekt wil het kabinet de kwalificatieplicht voor jongeren uitbreiden met drie jaar. Concreet wil het kabinet in de grote steden gaan experimenteren met deze verlengde kwalificatieplicht. Rotterdam zal hier zeker in geïnteresseerd zijn. Ook de optie van maatschappelijke dienstplicht wordt hierbij nog genoemd.
3. Einde cascadebekostiging
Het kabinet wil stoppen met de cascadebekostiging: de systematiek waarbij scholen minder bekostiging krijgen voor een student, naarmate deze langer op de school zit. Het kabinet wil dit invoeren bij de start van nieuwe kwaliteitsafspraken. De huidige afspraken lopen tot en met 2018. In het regeerakkoord staat ook dat met het einde van de cascadebekostiging er meer bbl-plaatsen gerealiseerd kunnen worden. Hoe dit verband ligt is niet duidelijk.
4. Soepele overgangen
In het akkoord staat de wat vrijblijvende wens om afspraken te maken om de overgangen tussen vmbo, mbo en hbo te verbeteren. Ook moeten vmbo-leerlingen de mogelijkheid krijgen om een mbo-opleiding op niveau 1 of 2 binnen het vmbo af te ronden.
5. Vraagfinanciering
Een grote wens van de VVD: er komt een experiment met vraagfinanciering in het mbo. Minister Bussemaker heeft zich hier altijd tegen verzet, net als de mbo-scholen. Nu is echter afgesproken dat er een experiment komt. Er wordt gesproken over een individuele leerrekening voor iedereen die een startkwalificatie heeft behaald. Met die leerrekening kunnen werknemers levenlang leren realiseren. Waar de commissie-Sap om een bedrag van € 600 miljoen vroeg voor vraagfinanciering, stelt het kabinet echter voor het experiment geen geld beschikbaar.
6. Arbeidsmarktperspectief
Het is de bedoeling om strengere eisen te gaan stellen aan het arbeidsmarktperspectief van opleidingen. Opleidingen die jongeren niet goed voorbereiden op de arbeidsmarkt kunnen aangepakt worden. Wellicht gaat de Commissie Macrodoelmatigheid mbo hierbij een rol spelen?
7. Burgerschapsonderwijs
De coalitiepartijen willen meer aandacht voor het burgerschapsonderwijs in het mbo. Onlangs werd al een nieuwe burgerschapsagenda gelanceerd; deze blijft dus gelden.
8. Kwalificatiedossiers
Onderzocht gaat worden hoe de regionale invulling van het onderwijsprogramma van mbo-opleidingen verbeterd kan worden en hoe de lastendruk verminderd kan worden. Ook wordt onderzocht hoe de ‘beperkende werking van de kwalificatiedossiers’ voor innovatie aangepakt kan worden. Deze passage lijkt betrekking te hebben op het systeem van keuzedelen. Is het de bedoeling hierbij scholen meer vrijheid te geven? Ook wordt gesproken over een vorm van opleidingsaccreditatie als alternatief voor het kwalificatiedossier. Een opmerkelijk voornemen, want de kwalificatiestructuur is onlangs na een jarenlange operatie gemoderniseerd.
9. Vakdiploma
Scholen krijgen de mogelijkheid om studenten die geen diploma halen een vakcertificaat te geven. Scholen krijgen hiervoor geen diplomabekostiging. Jongeren die zo’n vakcertificaat hebben, kunnen later alsnog een volwaardig diploma behalen. Overigens kwam minister Bussemaker in 2014 al met een vergelijkbaar plan. Er werd toen niet heel enthousiast op gereageerd.
10. Extra geld voor groen onderwijs
Voor het groene mbo is er goed nieuws. Een oude bezuiniging op het groene onderwijs wordt gerepareerd. Het gaat om een bedrag van ongeveer € 10 miljoen per jaar. Of de groene scholen hier inderdaad mee tevreden zijn, is onduidelijk. Eerder eisten ze € 25 miljoen. Het groene mbo gaat, zoals voorgenomen, over naar het ministerie van Onderwijs.
Lees hier het volledige regeerakkoord.